1. Trung Quốc
Báo cáo tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIX do Tổng bí thư Tập Cận Bình trình bày đã nêu rõ nhiệm vụ cần: “Kiên định quản lý Đảng nghiêm minh toàn diện, không ngừng nâng cao năng lực cầm quyền và trình độ lãnh đạo của Đảng”. Báo cáo xác định yêu cầu chung về xây dựng Đảng trong thời đại mới là: “Kiên trì và tăng cường sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, kiên trì Đảng phải quản lý Đảng, quản lý Đảng nghiêm minh toàn diện, lấy tăng cường xây dựng năng lực cầm quyền lâu dài và xây dựng tính tiên tiến, tính trong sạch của Đảng làm trục chính, coi xây dựng chính trị của Đảng là vấn đề hàng đầu, lấy kiên định niềm tin, lý tưởng, tôn chỉ làm nền tảng, lấy huy động tính tích cực, tính chủ động, tính sáng tạo của Đảng làm xuất phát điểm, thúc đẩy toàn diện việc xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức, tác phong, kỷ luật, đi sâu thúc đẩy cuộc đấu tranh chống tham nhũng, không ngừng nâng cao chất lượng xây dựng Đảng, xây dựng Đảng trở thành Đảng cầm quyền theo chủ nghĩa Mác luôn luôn dẫn đầu thời đại, nhân dân ủng hộ chân thành, mạnh dạn tự cải cách, vượt qua mọi thử thách sóng gió, bừng lên sức sống”. (1)
Mục tiêu này được thể hiện ở các nội dung sau:
1) Đặt xây dựng chính trị của Đảng lên vị trí hàng đầu.
Xây dựng chính trị của Đảng là công việc mang tính căn bản của Đảng, quyết định phương hướng và hiệu quả xây dưng Đảng, đảm bảo toàn Đảng phục tùng Trung ương, kiên trì và quyền uy vào sự lãnh đạo tập trung thống nhất của Trung ương Đảng là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong xây dựng chính trị của Đảng. Phải tôn trọng điều lệ Đảng, thực hiện nghiêm ngặt những quy tắc sinh hoạt chính trị trong Đảng. Cán bộ các cấp, nhất là cán bộ cao cấp phải tăng cường rèn luyện tính Đảng, không ngừng nâng cao sự giác ngộ chính trị và năng lực chính trị, coi việc trung thành với Đảng, tận tụy với công tác Đảng, mang lại hạnh phúc cho nhân dân là trách nhiệm chính trị căn bản, phải giữ vững bản sắc chính trị của người cộng sản.
2) Trang bị cho toàn Đảng bằng tư tưởng xã hội chủ nghĩa đặc sắc Trung Quốc trong thời đại mới. Lý tưởng cao cả của chủ nghĩa cộng sản và lý tưởng chung của chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc là trụ cột tinh thần và linh hồn chính trị của các đảng viên.
3) Xây dựng đội ngũ cán bộ đảng viên có tố chất cao, chuyên nghiệp hóa.
Cán bộ của Đảng là lực lượng trung kiên của cách mạng,phải kiên trì nguyên tắc Đảng quản lý cán bộ, kiên trì dùng người lấy đức tài làm trọng, kiên trì định hướng tuyển chọn và sử dụng nhân tài. Cố gắng bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn, phát hiện cán bộ trẻ tạo nguồn. Quy hoạch công tác bồi dưỡng, đào tạo và đề bạt cán bộ nữ, cán bộ dân tộc thiểu số và cán bộ ngoài Đảng. Thực hiện chính sách nhân tài tích cực hơn, cởi mở hơn, có biện pháp tốt thu hút nhân tài, phải mạnh bạo hiểu biết và sử dụng nhân tài.
4) Tăng cường xây dựng tổ chức cơ sở Đảng
Tổ chức cơ sở Đảng là nền tảng đảm bảo chắc chắn trong việc quán triệt và thực hiện các đường lối, phương châm, chính sách và triển khai bố trí quyết sách của Đảng. Các chi bộ Đảng phải gánh vác tốt những chức trách như trực tiếp giáo dục đảng viên, quản lý, giám sát đảng viên.
5) Kiên trì thường xuyên chỉnh đốn tác phong và thực hiện nghiêm túc kỷ luật của Đảng
Đảng từ nhân dân mà ra, do vậy một khi rời quần chúng sẽ mất đi sức sống. Cần tăng cường mối liên hệ máu thịt giữa Đảng và quần chúng nhân dân. Kiên trì cấp trên làm gương cho cấp dưới, kiên quyết chống tư tưởng đặc quyền và hiện tượng đặc quyền. Tăng cường có trọng điểm kỷ luật chính trị và kỷ luật tổ chức. Tăng cường giáo dục kỷ luật, tăng cường chấp hành kỷ luật, kiên trì triển khai phê bình và tự phê bình trong Đảng.
6) Giành thắng lợi áp đảo trong cuộc đấu tranh tham nhũng phòng, chống tham nhũng
Cần kiên trì thực hiện không có vùng cấm, bao phủ toàn diện, đấu tranh không khoan nhượng, kiên trì chú trọng ngăn chặn, tạo áp lực mạnh mẽ và răn đe lâu dài. Thúc đẩy lập pháp Nhà nước về phòng chống tham nhũng, tăng cường răn đe để cán bộ không dám tham nhũng, thắt chặt “chiếc lồng” không thể tham nhũng, tăng cường tự giác không muốn tham nhũng. Như vậy, hiện nay cuộc chiến chống tham nhũng của Trung Quốc được tiến hành dựa trên bốn sách lược chính, đó là: làm cho “không dám tham nhũng”, làm cho “không thể tham nhũng”, làm cho “không muốn tham nhũng” và làm cho “không cần tham nhũng”.
7) Kiện toàn hệ thống giám sát của Đảng, của Nhà nước
Tăng cường khả năng tự làm trong sạch nội bộ của Đảng, dựa vào tăng cường khả năng tự giám sát của Đảng và sự kiểm soát của quần chúng. Phải tăng cường sự kiểm soát và giám sát điều hành quyền lực, để nhân dân giám sát quyền lực, để quyền lực điều hành một cách minh bạch, công khai, “nhốt” quyền lực vào trong “chiếc lồng” của chế độ. Tăng cường giám sát tổ chức từ trên xuống dưới, phát huy vai trò giám sát lẫn nhau trong cùng cấp. Xây dựng Luật giám sát toàn diện Nhà nước, thành lập hệ thống giám sát dưới sự chỉ đạo thống nhất của Đảng, bao phủ toàn diện, đủ thẩm quyền và hiệu quả; kết hợp giữa giám sát trong Đảng với sự giám sát của cơ quan Nhà nước, giám sát của quần chúng, tăng cường sức mạnh giám sát tổng hợp.
8) Tăng cường toàn diện bản lĩnh cầm quyền của Đảng
Đảng phải thật sự vững vàng về chính trị, cũng phải có bản lĩnh cao. Tăng cường bản lĩnh lãnh đạo chính trị, tăng cường bản lĩnh sáng tạo, bản lĩnh phát triển khoa học, tăng cường bản lĩnh công tác quần chúng, tăng cường bản lĩnh giám sát rủi ro, mạnh dạn chiến thắng mọi khó khăn và trở ngại trên con đường tiến lên.
Sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Trung Quốc là đặc trưng bản chất nhất của chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc, việc xây dựng chỉnh đốn Đảng theo các định hướng trên đảm bảo sự nghiệp của Đảng luôn tiến lên phía trước, theo phương hướng đúng đắn.
2. CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO:
Đảng Nhân dân cách mạng Lào được xác định là đội tiên phong của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, là tổ chức chặt chẽ nhất đại diện cho lợi ích chính đáng của giai cấp công nhân và của cả quốc gia dân tộc. Đảng nhân dân cách mạng Lào lấy chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư tưởng Cayxỏn Phômvihan và truyền thống của Đảng làm cơ sở lý luận, tư tưởng khoa học và kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng. (2)
Đảng Nhân dân cách mạng Lào được xây dựng và củng cố trên cơ sở 5 nguyên tắc và 3 hướng chỉ đạo. 5 nguyên tắc đó là:
1) Nguyên tắc thứ nhất: Đảng Nhân dân cách mạng Lào lấy chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư tưởng Cayxỏn Phômvihan và truyền thống tốt đẹp của Đảng làm cơ sở tư tưởng, lý luận của Đảng, phát huy tính tiên phong, tính giáo dục và tính chiến đấu của giai cấp công nhân; tự xây dựng, củng cố Đảng trong sạch, vững mạnh.
2) Nguyên tắc thứ hai: Đảng Nhân dân cách mạng Lào tuân theo nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách; Đảng có điều lệ nghiêm minh, tôn trọng và thực hành theo Hiến pháp và Pháp luật; mỗi đảng viên đều bình đẳng trước Điều lệ Đảng và pháp luật.
3) Nguyên tắc thứ ba: Đảng Nhân dân cách mạng Lào coi đoàn kết là nguyên tắc cơ bản của Đảng, trên cơ sở chủ trương, đường lối và Điều lệ Đảng, đảm bảo sự thống nhất về chính trị, tư tưởng, tổ chức và sự lãnh đạo của Đảng.
4) Nguyên tắc thứ tư: Đảng Nhân dân cách mạng Lào lấy nhân dân làm gốc, trung thành với dân, phục vụ nhân dân, dựa vào quần chúng và thông qua phong trào quần chúng để xây dựng và phát triển Đảng.
5) Nguyên tắc thứ năm: Đảng Nhân dân cách mạng Lào lấy nguyên tắc tự phê bình và phê bình là quy luật tồn tại và phát triển của Đảng.
Xây dựng và củng cố Đảng theo ba phương châm:
1) Phương châm thứ nhất: Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và phong cách lãnh đạo của Đảng, tăng cường công tác bảo vệ nội bộ, quyết tâm chống thoái hóa, biến chất về chính trị trong Đảng.
2) Phương châm thứ hai: Xây dựng và củng cố Đảng trên cơ sở lấy chất lượng làm gốc, kết nạp những người tiên tiến, đủ tiêu chuẩn và điều kiện vào Đảng, không ngừng củng cố và phát triển Đảng, đáp ứng nhiệm vụ chính trị của Đảng trong từng giai đoạn cách mạng.
3) Phương châm thứ ba: Kết hợp chặt chẽ giữa việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng với đề cao hiệu lực của Nhà nước, phát huy tính chủ động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức xã hội.
Đảng Nhân dân cách mạng Lào được thành lập vào 22/03/1955 kế thừa sứ mệnh của Đảng Cộng sản Đông Dương, do Chủ tịch Cayxỏn Phômvihan là người lãnh đạo rèn luyện và xây dựng. Qua quá trình hoạt động thực tiễn, Đảng Nhân dân cách mạng Lào luôn được củng cố về mặt chính trị, tư tưởng, tổ chức và phong cách lãnh đạo.
Tăng cường công tác xây dựng Đảng trong điều kiện hội nhập quốc tế, làm cho Đảng cầm quyền trở thành đảng vững mạnh trong sạch, cần tập trung vào một số nội dung sau:
+ Thứ nhất, tăng cường xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị.
+ Thứ hai, củng cố và nâng cao chất lượng công tác tư tưởng lý luận của Đảng.
+ Thứ ba, giáo dục, rèn luyện phẩm chất chính trị đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa cơ hội.
+ Thứ tư, củng cố các tổ chức trong hệ thống chính trị trong sạch và vững mạnh, trên cơ sở nguyên tắc tập trung dân chủ.
+ Thứ năm, đổi mới công tác cán bộ, coi trọng công tác bảo vệ nội bộ Đảng, cán bộ.
+ Thứ sáu, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng.
Tiếp tục củng cố, xây dựng các tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, thực hiện đúng nguyên tắc “Đảng lãnh đạo Nhà nước nhưng Đảng không làm thay Nhà nước”; mọi cán bộ đảng viên không phân biệt chức quyền, ranh giới, sống và hoạt động trong khuôn khổ hiến pháp và pháp luật.
+ Thứ bảy, tăng cường tính hiệu quả, hiệu lực của công tác kiểm tra.
Trong đó, coi trọng việc chống chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa cơ hội (tham nhũng lãng phí…) trong các tổ chức đảng, chính quyền của đội ngũ cán bộ đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo quản lý các cấp.
3. CU BA:
Đảng Cộng sản Cu Ba chú trọng công tác xây dựng củng cố tổ chức Đảng, thực hiện thắng lợi các chủ trương đã được thông qua các đại hội Đảng. Vai trò lãnh đạo quyết định của Đảng trong bối cảnh cập nhật hóa mô hình kinh tế - xã hội mới tại Cu Ba. (3) Với các nội dung mới như:
1) Bảo vệ sự gắn bó với các nguyên tắc, với tính sáng tạo và sự linh hoạt trong công tác của Đảng. Ý thức được sự cần thiết phải thay đổi tư duy, bắt đầu từ hàng ngũ lãnh đạo đến đảng viên, coi đây là một nhiệm vụ thường xuyên.
2) Khuyến khích trọng nội bộ Đảng, thực hiện việc phê bình và tự phê bình, nhằm giúp nhau sửa chữa khuyết điểm và những hạn chế tồn tại, cũng như củng cố sự gắn bó với nhân dân.
3) Yêu cầu mọi cấp, từ lãnh đạo cấp cao, cán bộ đến từng đảng viên nêu cao tính gương mẫu, tính chiến đấu, phẩm chất đạo đức, ý thức kỷ luật và sự nghiêm túc, coi đây như những tiền đề cơ bản để đánh giá sự tín nhiệm, tính đảng và khả năng gây ảnh hưởng của lãnh đạo, cán bộ, đảng viên đó. Khuyến khích tính gương mẫu và tính chiến đấu của đảng viên trong các lĩnh vực khác nhau.
4) Đẩy mạnh chống tham nhũng, coi tham nhũng là một kẻ thù chủ yếu cách mạng vì bản chất và những hệ quả của nó; tham nhũng phục vụ cho mục đích lật đổ mà kẻ thù đang theo đuổi. Đảng có trách nhiệm trong việc lãnh đạo, chỉ đạo chống tham nhũng, đồng thời yêu cầu các cơ quan, tổ chức phải có trách nhiệm trong cuộc chiến chống tham nhũng.
5) Hỗ trợ quá trình tăng cường thể chế đất nước, không có sự can thiệp của Đảng nhưng được giám sát bởi một hình thức kiểm tra phù hợp với những phương pháp riêng biệt.
6) Tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ đảng viên, tích cực đấu tranh với các biểu hiện gây mất đoàn kết giữa Đảng và quần chúng. Tăng cường công tác kiểm tra và kỷ luật Đảng.
4. VIỆT NAM:
Vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào điều kiện cụ thể của Việt Nam, trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm quốc tế, trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn luôn chú trọng trong công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng.
Đại hội XIII của Đảng vừa qua, đặc biệt coi trọng công tác xây dựng Đảng. Chủ đề đại hội XIII đã phát triển thành tố: Tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh của Đại hội XII thành ”Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh”. Điểm mới là bổ sung xây dựng hệ thống chính trị, không chỉ đề cập đến xây dựng Đảng mà cả chỉnh đốn Đảng. Trong định hướng phát triển đất nước 10 năm (2021 – 2030), Báo cáo Chính trị nêu định hướng về xây dựng Đảng: “Tiếp tục xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện; tăng cường bản chất giai cấp công nhân của Đảng; đổi mới phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng; xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức nhất là cán bộ chiến lược, người đứng đầu có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ; làm tốt công tác tư tưởng, lý luận; chú trọng công tác bảo vệ Đảng, bảo vệ chính trị nội bộ; tăng cường công tác kiểm tra giám sát, kỷ luật, công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng và công tác dân vận của Đảng”. (4)
Thực tế trong thời gian qua cho thấy: Bệnh quan liêu, chủ nghĩa cá nhân, lối sống cơ hội thực dụng, “lợi ích nhóm” diễn biến ngày càng phức tạp, tinh vi và có xu hướng nghiêm trọng ở nhiều nơi, ở các ngành các cấp, các lĩnh vực đời sống xã hội. Đây là vấn đề bức xúc nhức nhối trong cán bộ đảng viên và trong nhân dân. Thực tế cho thấy, nguyên nhân của những biểu hiện suy thoái có nhiều nhưng chủ yếu là do chủ nghĩa cá nhân sinh ra. Chủ nghĩa cá nhân sinh ra hàng trăm thứ bệnh nguy hiểm như: Quan liêu, mệnh lệnh, bè phái chủ quan, tham ô lãng phí.
Hội nghị Trung ương 4 khóa XII đã ban hành Nghị quyết về xây dựng chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Văn kiện đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh: “Trong những năm tới phải đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa xây dựng chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ”. Tập trung thực hiện đồng bộ, có hiệu quả các nhiệm vụ giải pháp:
- Một là, tăng cường xây dựng Đảng về chính trị.
- Hai là, coi trọng xây dựng Đảng về tư tưởng.
- Ba là, tập trung xây dựng Đảng về đạo đức.
- Bốn là, đẩy mạnh xây dựng Đảng về tổ chức; tiếp tục đổi mới, hoàn thiện tổ chức bộ máy và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị.
- Năm là, củng cố, nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở Đảng và đội ngũ đảng viên.
- Sáu là, tăng cường xây dựng Đảng về cán bộ các cấp nhất là cấp chiến lược và người đứng đầu.
- Bảy là, tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng.
- Tám là, thắt chặt hơn nữa mối quan hệ mật thiết giữa Đảng và nhân dân, dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng.
- Chín là, kiên trì đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí. (5)
- Mười là, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo của Đảng trong điều kiện mới. (6)
Từ kinh nghiệm quốc tế xây dựng chỉnh đốn Đảng của một số nước và thực tiễn Việt Nam, chúng tôi xin kiến nghị một số định hướng giải pháp trong thời gian tới:
- Thứ nhất, về nhận thức phải coi nhiệm vụ tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên, chú trọng xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh về chính trị, tư tưởng tổ chức, đạo đức và cán bộ. So với Đại hội XII, Đại hội XIII đã xác định xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện; nâng cao năng lực cầm quyền của Đảng; nêu yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược.
Tiếp tục đẩy mạnh xây dựng văn hóa chính trị, văn hóa cầm quyền trong Đảng, xây dựng văn hóa lãnh đạo, nâng cao năng lực cầm quyền của Đảng.
- Thứ hai, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo của Đảng trong điều kiện mới. Cần thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ, xây dựng và thực hiện văn hóa phê bình và tự phê bình trong tình hình mới. Mở rộng và tăng cường dân chủ trong Đảng và trong xã hội, đặc biệt dân chủ trực tiếp. Tăng cường giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng, kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, gắn bó mật thiết với nhân dân.
- Thứ ba, đổi mới mạnh mẽ công tác cán bộ nhất là cán bộ lãnh đạo, người đứng đầu, góp phần thiết thực phòng chống những biểu hiện tự diễn biến, tự chuyển hóa trong đội ngũ cán bộ đảng viên, đặc biệt là đội ngũ cán bộ quản lý chủ chốt, cán bộ cấp chiến lược.
- Thứ tư, tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, đẩy mạnh công tác kiểm tra giám sát, phát huy mạnh mẽ vai trò trách nhiệm của các đoàn thể nhân dân, các tổ chức xã hội trong cuộc đấu tranh chống tệ quan liêu tham nhũng.
- Thứ năm, quan tâm đến đời sống lợi ích chính đáng của cán bộ đảng viên, đảm bảo sự bình đẳng công bằng giữa khu vực công và khu vực tư, thực hiện cải cách tiền lương, thu nhập, chính sách nhà ở, đảm bảo cho cuộc sống của cán bộ đảng viên công chức để góp phần phòng chống tham nhũng.
- Thứ sáu, đẩy mạnh việc tu dưỡng của cán bộ đảng viên. Việc tu dưỡng của cán bộ đảng viên có ý nghĩa trực tiếp quyết định đến việc ngăn chặn đẩy lùi những biểu hiện tự diễn biến, tự chuyển hóa ngay trong chính bản thân họ./.
PGS. TSKH Trần Nguyễn Tuyên
Hội đồng lý luận trung ương
Chú thích:
(1) Tổng tập văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIX, Đảng Cộng sản Trung Quốc. NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội 2018, trang 93, 94.
(2) Tham luận: Tăng cường xây dựng Đảng trong điều kiện hội nhập quốc tế. Của đồng chí PGS. TS Thoongxalit Mangnomệc, Phó chủ tịch hội đồng khoa học xã hội quốc gia Lào. Tham khảo Hội đồng lý luận trung ương. Hội nhập quốc tế, kinh nghiệm của Lào và kinh nghiệm của Việt Nam. NXB Chính trị Quốc gia Sự thật 2017, trang 199 – 223.
(3) Tham khảo: Hội đồng lý luận Trung ương. Vai trò của Đảng trong cập nhật hóa mô hình kinh tế - xã hội tại Cu Ba và đổi mới tại Việt Nam. NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2015, trang 72 – 95.
(4) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, tập 1, trang 118, 119.
(5) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, tập 1, trang 193, 194.
( 6) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, tập 1, trang 180, 198.