Việt Nam đã trở thành quốc gia mới nổi mới nhất đạt được thỏa thuận tham gia Chương trình Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JTEP) với một loạt quốc gia và tổ chức tài chính hàng đầu thế giới, nhằm huy động 15,5 tỷ USD tài chính công và tư nhân trong 3 đến 5 năm tới để hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh của Việt Nam.
Thỏa thuận được thống nhất giữa Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính với lãnh đạo các nước Anh, Pháp, Đức, Mỹ, Italy, Canada, Nhật Bản, Na Uy, Đan Mạch và EU nhân chuyến tham dự của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Hội nghị cấp cao EU-ASEAN tại Bỉ.
Thoả thuận JETP đối với Việt Nam được xây dựng dựa trên sáng kiến “Đối tác về cơ sở hạ tầng và đầu tư toàn cầu” (PGII) do Anh khởi xướng, với mục đích thu hẹp khoảng cách đầu tư cơ sở hạ tầng ở các nước đang phát triển.
Sau khi ký kết, Thủ tướng Anh Rishi Sunak đã có bài phát biểu và chúc mừng Việt Nam: “Việt Nam là nền kinh tế mới nổi, năng động ở trung tâm của Đông Nam Á. Khoản đầu tư mà chúng tôi đang thực hiện ngày hôm nay có nghĩa là đất nước có thể cắt giảm lượng khí thải đồng thời tạo ra việc làm mới và tăng trưởng. Cùng nhau, chúng ta sẽ mang đến một tương lai xanh hơn, sạch hơn cho Việt Nam và hành tinh của chúng ta”.
Trao đổi với phóng viên TTXVN tại London, ông Jack Richardson, Điều phối viên các Chương trình khí hậu tại Mạng lưới môi trường của Đảng Bảo thủ, đã bày tỏ sự phấn khích và lạc quan về thoả thuận: “Tôi hy vọng chúng ta sẽ thấy sự đầu tư và hợp tác lớn giữa các nước G7, Việt Nam và các đối tác khác của JETP. JETP nên tập trung vào việc chống biến đổi khí hậu, thông qua tăng trưởng kinh tế và thịnh vượng, đồng thời chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch hơn, rẻ hơn, an toàn hơn, đặc biệt là năng lượng tái tạo”.
Về tiềm năng hợp tác giữa Anh và Việt Nam sau khi ký JETP, ông Richardson cho rằng Anh nên hợp tác đặc biệt chặt chẽ với Việt Nam trong việc sản xuất các nguyên liệu thô cần thiết cho quá trình chuyển đổi năng lượng sạch, chẳng hạn như khoáng sản đất hiếm: “Việt Nam có nguồn lực và chuyên môn mà các nước khác cần. Chúng ta nên làm việc cùng nhau để thúc đẩy các hoạt động khai thác bền vững hơn và thực hiện nhiều nghiên cứu hơn, đặc biệt là về tái chế”.
Ông Richardson cũng nhấn mạnh, trong bối cảnh mong muốn tham gia Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Anh nên dựa trên hoạt động của JETP mới với Việt Nam, vốn là thành viên của CPTPP, để làm cho Hiệp định trở nên xanh hơn. Anh nên ưu tiên các công nghệ, dịch vụ và công nghiệp sạch, và điều quan trọng là bảo vệ và phục hồi thiên nhiên./.