Liên hợp quốc (LHQ) cảnh báo hành tinh "trên bờ vực" sau thập kỷ nóng nhất được ghi nhận.
Tổ chức Khí tượng Thế giới xác nhận năm 2023 là năm nóng nhất từng được ghi nhận. Ảnh: AFP/TTXVNNhiệt độ toàn cầu đã "phá vỡ" kỷ lục nắng nóng vào năm ngoái, khi các đợt nắng gay gắt hoành hành khiến băng tan cũng kỷ lục, LHQ cho biết ngày 19/3, cảnh báo năm 2024 có thể còn nóng hơn nữa, theo AFP.
Báo cáo Tình trạng Khí hậu hàng năm của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) của LHQ xác nhận dữ liệu sơ bộ cho thấy năm 2023 cho đến nay là năm nóng nhất từng được ghi nhận.
Và năm ngoái là một phần của “giai đoạn 10 năm nóng nhất được ghi nhận”, cơ quan khí hậu và thời tiết WMO cho biết, với nhiệt độ thậm chí còn nóng hơn dự kiến trong thời gian tới.
Người đứng đầu cơ quan giám sát khí hậu của WMO Omar Baddour nói với các phóng viên: “Có khả năng cao là năm 2024 sẽ lại phá kỷ lục của năm 2023”.
Phản ứng với báo cáo này, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres cho biết tình hình cho thấy "hành tinh đang trên bờ vực".
“Trái đất đang kêu cứu”, ông Guterres đưa ra thông điệp, chỉ ra rằng “ô nhiễm nhiên liệu hóa thạch đang khiến khí hậu biến đổi rất hỗn loạn” và cảnh báo rằng “những biến động đang leo thang”.
WMO cho biết, năm ngoái, nhiệt độ trung bình gần bề mặt tăng 1,45 độ C so với mức tiền công nghiệp, gần đến mức nguy hiểm với ngưỡng quan trọng 1,5 độ C mà các quốc gia đã đồng ý kiềm chế trong hiệp định khí hậu Paris 2015.
Báo động đỏ
Giám đốc WMO Celeste Saulo cảnh báo: “Chưa bao giờ chúng ta tiến gần đến mức giới hạn 1,5 độ C của Thỏa thuận Paris”.
Bà nói với các phóng viên: “Bây giờ tôi có thể gióng lên cảnh báo đỏ về tình trạng khí hậu”, đồng thời than thở rằng “năm 2023 đã lập kỷ lục mới cho mọi chỉ số khí hậu”.
Tổ chức này phát hiện ra rằng nhiều kỷ lục đã bị "đập vỡ" và những con số này "mang ý nghĩa mới đáng lo ngại".
Bà Saulo nhấn mạnh rằng biến đổi khí hậu không chỉ về nhiệt độ: “Những gì chúng ta chứng kiến vào năm 2023, đặc biệt là với sự ấm lên chưa từng có của đại dương, sự biến mất của các dòng sông băng và sự tan băng ở Nam Cực, là nguyên nhân gây ra mối lo ngại đặc biệt”.
Một phát hiện đáng lo ngại là các đợt nắng nóng trên biển đã bao trùm gần một phần ba đại dương toàn cầu vào một ngày năm ngoái. Vào cuối năm 2023, hơn 90% đại dương đã trải qua tình trạng nắng nóng vào một thời điểm nào đó trong năm, WMO cho biết.
WMO cảnh báo các đợt nắng nóng ở biển thường xuyên và gay gắt hơn sẽ có “tác động tiêu cực sâu sắc đến hệ sinh thái biển và các rạn san hô”.
Đồng thời, WMO cho biết lượng băng ở Nam Cực cũng “thấp nhất kỷ lục cho đến nay”. WMO lưu ý, sự nóng lên của đại dương và các dòng sông băng cùng các tảng băng tan nhanh chóng cũng đã đẩy mực nước biển lên mức cao nhất vào năm ngoái kể từ khi dữ liệu vệ tinh bắt đầu vào năm 1993.
Băng tan gây ra tình trạng nước biển dâng, ảnh hưởng đến an ninh lương thực. Ảnh: AFP/TTXVNCụ thể, mực nước biển dâng trung bình toàn cầu trong thập kỷ qua (2014-2023) cao hơn gấp đôi tốc độ trong thập kỷ đầu tiên được ghi lại từ vệ tinh.
Báo cáo nhấn mạnh rằng biến đổi khí hậu mạnh mẽ đang gây thiệt hại nặng nề trên toàn thế giới, gây ra các hiện tượng thời tiết cực đoan, lũ lụt và hạn hán, dẫn đến mất đa dạng sinh học cũng như mất an ninh lương thực.
Bà Saulo nói thêm: “Cuộc khủng hoảng khí hậu là thách thức rõ ràng mà nhân loại phải đối mặt và có mối liên hệ chặt chẽ với cuộc khủng hoảng bất bình đẳng”.
Tia hy vọng
WMO chỉ ra rằng số người được coi là mất an ninh lương thực nghiêm trọng trên toàn thế giới đã tăng hơn gấp đôi, từ 149 triệu người trước đại dịch COVID-19 lên 333 triệu vào cuối năm 2023.
Tuy nhiên, tổ chức này đã nêu bật một “tia hy vọng”: sự gia tăng sản xuất năng lượng tái tạo.
Năm ngoái, công suất sản xuất năng lượng tái tạo - chủ yếu từ năng lượng mặt trời, gió và thủy điện - đã tăng gần 50% kể từ năm 2022.
Ông Guterres cũng nhấn mạnh vẫn còn thời gian để ngăn chặn một cuộc khủng hoảng kéo dài. Theo Tổng thư ký LHQ, thế giới vẫn có cơ hội giữ mức tăng nhiệt độ lâu dài của hành tinh dưới ngưỡng 1,5 độ C và “tránh được tình trạng hỗn loạn khí hậu tồi tệ nhất”.
Vũ Thanh/Báo Tin tức