“Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua. Và những người thi đua là những người yêu nước nhất", lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trở thành ngọn lửa hun đúc tinh thần đoàn kết, khát vọng cống hiến của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta trong mỗi chặng đường phát triển của đất nước. Trong giai đoạn mới, khi đất nước đổi mới mạnh mẽ và hội nhập sâu rộng, tinh thần ấy không chỉ là lời kêu gọi mà trở thành hành động, nguồn cảm hứng thôi thúc toàn dân tộc đổi mới, sáng tạo, bứt phá vươn lên, hiện thực hóa khát vọng phát triển, xây dựng đất nước, quê hương ngày càng giàu đẹp.
77 năm đã qua kể từ khi Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc (11/6/1948) và phát động phong trào thi đua yêu nước, đất nước ta hôm nay đã “thay da đổi thịt”. Thi đua yêu nước từ một tư tưởng chỉ đạo trở thành một phong trào hành động của xã hội, của toàn dân. Thi đua yêu nước, qua thực tiễn cho thấy, đó không chỉ là động lực phát triển, là phương thức tổ chức lực lượng và phong trào hành động xã hội vì phát triển, mà còn là một cuộc vận động chính trị, hình thành văn hóa chính trị trong Đảng, trong dân.
Nhờ thi đua mà dân tộc ta đã đánh thắng hai đế quốc to, giành được độc lập, thống nhất; mở ra thời kỳ đổi mới có ý nghĩa lịch sử.
Bước vào thời kỳ đổi mới, tư tưởng thi đua yêu nước Hồ Chí Minh ngày càng được vận dụng sáng tạo, linh hoạt với nội dung cụ thể, thiết thực, hình thức phong phú trên mọi lĩnh vực, ở các cấp, các ngành, từ Trung ương đến địa phương. Từ năm 2021 đến nay, các ban, bộ, ngành, địa phương đã phát động, tổ chức triển khai khoảng 400 phong trào thi đua. Thông qua các phong trào này, nhiều nhiệm vụ quan trọng, nhiều khó khăn, vướng mắc được giải quyết, nhiều công trình, mô hình được xây dựng, đời sống nhân dân được nâng lên, tạo động lực góp phần thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ chính trị quan trọng của đất nước. Điển hình như:
- Phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” được triển khai mạnh mẽ và đồng bộ trên toàn quốc với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và sự hưởng ứng tích cực của các tầng lớp Nhân dân, góp phần làm thay đổi rõ nét diện mạo nông thôn và nâng cao đời sống người dân. Nhiều tỉnh, thành phố đã tập trung nguồn lực đầu tư kết cấu hạ tầng nông thôn, phát triển sản xuất gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, xây dựng các mô hình kinh tế hiệu quả, đẩy mạnh chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP), đồng thời chú trọng tiêu chí môi trường và văn hóa. Một số địa phương đã phát huy nội lực, huy động hiệu quả sự đóng góp của người dân và doanh nghiệp, vận động Nhân dân hiến đất, góp ngày công lao động... xây dựng đường giao thông, nhà văn hóa, trường học.
Kết quả, đến năm 2024, cả nước có gần 80% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó nhiều địa phương có 100% số xã đạt chuẩn; thu nhập bình quân khu vực nông thôn tăng đáng kể, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh, an ninh trật tự nông thôn được giữ vững. Phong trào trở thành một cuộc vận động sâu rộng, lan tỏa mạnh mẽ và đạt được những thành tựu toàn diện, bền vững trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội, môi trường, thể hiện tinh thần đoàn kết và quyết tâm cao của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân trong công cuộc xây dựng và phát triển nông thôn Việt Nam hiện đại, văn minh.
- Phong trào “Vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau” là một trong những phong trào thi đua yêu nước có sức lan tỏa sâu rộng, mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc và tác động thực chất đến công cuộc giảm nghèo bền vững của đất nước.
Với vai trò nòng cốt của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và sự chung tay của toàn xã hội, hàng chục nghìn tỷ đồng đã được huy động từ Quỹ “Vì người nghèo” và các chương trình an sinh xã hội để hỗ trợ hàng triệu lượt hộ nghèo, cận nghèo trên cả nước. Từ việc xây mới, sửa chữa hơn 100.000 căn nhà Đại đoàn kết, đến hỗ trợ sinh kế, y tế, giáo dục, đào tạo nghề và tạo việc làm cho hàng trăm nghìn lao động nghèo, phong trào không chỉ giúp người dân vượt qua khó khăn trước mắt mà còn tạo điều kiện để họ vươn lên thoát nghèo một cách bền vững. Qua đó góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo trên phạm vi cả nước, thu hẹp khoảng cách vùng miền, nâng cao chất lượng cuộc sống ở các vùng còn khó khăn, đồng thời khơi dậy và phát huy mạnh mẽ tinh thần tương thân tương ái, đoàn kết, sẻ chia trong Nhân dân. Trong giai đoạn 2021-2025, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm từ 4,4% năm 2021 xuống 1,3% năm 2025, tương đương mức giảm 3,1% trong 5 năm.
- Phong trào thi đua “Đẩy mạnh phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí” được hưởng ứng, triển khai đồng bộ trên phạm vi cả nước, bước đầu đã đạt được những kết quả tích cực; tạo khí thế thi đua sôi nổi, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp Nhân dân. Các ban, bộ, ngành, địa phương đã phát động, triển khai phong trào với nhiều hình thức đa dạng, phong phú, nội dung thiết thực, sâu rộng, đồng bộ, góp phần huy động, phân bổ, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực để đẩy mạnh phát triển kết cấu hạ tầng, bảo đảm phát triển kinh tế-xã hội nhanh, bền vững; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong sử dụng vốn, tài sản, lao động, sức lao động và tài nguyên.
Thông qua các phong trào thi đua, nhiều công trình hạ tầng giao thông quy mô lớn, có ý nghĩa chiến lược được hoàn thành, nổi bật như: hoàn thành mục tiêu 3.000 km đường bộ cao tốc vào cuối năm 2025; đã hình thành 2 cảng cửa ngõ quốc tế, tiếp nhận được tàu côngtennơ cỡ lớn nhất trên thế giới là Lạch Huyện và Cái Mép; khởi công và hoàn thành giai đoạn 1 Cảng Hàng không quốc tế Long Thành; bổ sung, điều chỉnh kịp thời quy hoạch các cảng hàng không để thu hút đầu tư, nhất là Cảng Hàng không quốc tế Gia Bình đã được triển khai đầu tư ngay trong năm 2025; thông qua chủ trương đầu tư các dự án đường sắt quan trọng quốc gia...
- Phong trào “Cả nước thi đua xây dựng xã hội học tập, đẩy mạnh học tập suốt đời” đã phát triển sâu rộng trong toàn xã hội. Đây là một phong trào mang tính chiến lược, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước đối với sự nghiệp giáo dục và đào tạo, đặc biệt là trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, đòi hỏi nguồn nhân lực chất lượng cao, có khả năng thích ứng và học tập suốt đời.
Nhiều ban, bộ, ngành, địa phương đã có những giải pháp cụ thể, thiết thực để triển khai các nội dung của phong trào thi đua. Trong nhiều dòng họ, làng, xã, thôn, bản phong trào thi đua học tập phát triển mạnh. Ý thức học tập suốt đời đã và đang thấm sâu vào từng gia đình, từng khu dân cư, từng cơ sở đào tạo, từng vùng, miền... Đã có nhiều tấm gương tiêu biểu là nông dân, người lao động, cán bộ, giáo viên tích cực tự học, sáng tạo trong lao động, công tác, có nhiều đóng góp cho cộng đồng; nhiều tấm gương tiêu biểu trong áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, có nhiều nghiên cứu, sáng kiến giải pháp hiệu quả mang tính ứng dụng cao trong thực tiễn, trong sản xuất và đời sống. Những mô hình mới, những tấm gương sáng về tinh thần học không bao giờ muộn, có nhiều người ở tuổi “thất thập cổ lai hy” nhưng vẫn theo học cao học chỉ với mục đích học để làm gương cho con cháu noi theo...
- Phong trào “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước năm 2025” được lan tỏa sâu rộng, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp Nhân dân, tập trung mọi nguồn lực để xóa bỏ hoàn toàn nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, người dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai, biến đổi khí hậu và hỗ trợ gia đình người có công gặp khó khăn về nhà ở, nhà xuống cấp cần được sửa chữa, xây mới trên địa bàn cả nước, góp phần thực hiện có hiệu quả mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo đa chiều; tạo tiền đề để tập trung thu hút đầu tư, phát triển kinh tế, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã ra.
Đến ngày 20/8/2025, tất cả các địa phương đã khởi công và hoàn thành 100% số nhà cần hỗ trợ cho cả 3 nhóm đối tượng, gồm: Hỗ trợ nhà ở đối với hộ gia đình người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ hoàn thành vào ngày 24/7/2025; hỗ trợ nhà ở từ 2 Chương trình mục tiêu quốc gia và hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ khó khăn, với tổng nhà được xây mới, sửa chữa là 334.234 căn, tổng kinh phí gần 50.000 tỷ đồng.
Có thể khẳng định, 77 năm qua, đặc biệt là sau gần 40 năm đổi mới, đất nước ta đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử và một trong những yếu tố làm nên thành tựu đó là nhờ tinh thần thi đua yêu nước.
Thi đua yêu nước không chỉ là động lực quan trọng, góp phần thúc đẩy đổi mới, sáng tạo, nâng cao năng lực nội sinh mà còn khơi dậy, lan tỏa tinh thần yêu nước, đại đoàn kết toàn dân tộc. Đổi mới các phong trào thi đua theo hướng ngày càng đi vào thực chất gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị, nhất là các nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, tạo nên nguồn lực tinh thần to lớn, góp phần củng cố niềm tin, khơi dậy ý chí tự tin, tự chủ, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc; phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới./.
Theo TTXVN