Năm 2022 liệu có thể đánh dấu sự kết thúc của đại dịch COVID-19? Trong bài viết đăng trên nhật báo Le Soir của Bỉ, các nhà khoa học nước này đã xác định được 10 lý do cho thấy năm 2022 sẽ đem lại nhiều triển vọng trong việc chống lại đại dịch COVID-19, bất chấp chiều hướng phát triển của biến thể Omicron:
1. Kiến thức về virus
Chúng ta đều biết rằng nếu các biến thể tiếp tục phát triển, chúng sẽ liên tục đột biến. Gần 2 năm sau khi đại dịch này bắt đầu, các biện pháp và quy trình hiệu quả để chống lại sự lây lan của virus SARS-CoV-2 đã được biết đến, nhưng liệu chúng có được các nhà chức trách thực hiện đúng cách và vào đúng thời điểm hay không lại là một vấn đề khác. Giáo sư y khoa tổng quát Dirk Devroey, Hiệu trưởng trường Đại học Tự do Brussels (ULB), nhận định: "Năm 2022 sẽ phải là năm mà chúng ta kiểm soát virus SARS-CoV-2, sau năm 2021 được đánh dấu là năm của vaccine".
Trong khi đó, Giáo sư Jean-Michel Dogné, Trưởng Khoa dược tại trường Đại học Namur và là thành viên của nhóm công tác đặc biệt về tiêm chủng, cho rằng năm 2022 cũng sẽ là một năm phải thận trọng vì thế giới phải đối mặt với tính chất khó lường của dịch bệnh. Ông nói: "Chúng ta phải rút kinh nghiệm từ lịch sử. Không có cơ sở nào cho thấy có thể giải quyết tất cả các vấn đề bằng một biện pháp. Chúng ta không được lặp lại những sai lầm như hồi tháng 9/2021 khi dỡ bỏ gần như tất cả các biện pháp phòng dịch. Do đó, năm 2022 phải là năm củng cố các biện pháp, nhất là những biện pháp chưa được sử dụng một cách hệ thống, chẳng hạn như giữ cho không gian thông thoáng và đeo khẩu trang".
2. Phương pháp điều trị kháng virus - vũ khí thay đổi cuộc chơi
Ngoài vaccine, hãng dược phẩm Pfizer đã phát triển thuốc chống COVID-19 Paxlovid, một phương pháp điều trị giúp giảm nguy cơ nhập viện và tử vong do virus. Viên uống này thực sự sẽ giảm 89% nguy cơ nhập viện hoặc tử vong ở những người có khả năng biến chứng nặng. Ngày 4/1, Bỉ đã ký hợp đồng với Pfizer và Merck để mua 20.000 liều Paxlovid nhằm ngăn ngừa các dạng COVID-19 nghiêm trọng. Theo một chuyên gia của Cơ quan dược phẩm châu Âu (EMA), đây là một loại vũ khí mới sẽ được triển khai trong năm nay, được sử dụng cho những người có nguy cơ trên cơ sở điều trị ngoại trú và có thể giúp hạn chế tình trạng quá tải ở các cơ sở chăm sóc đặc biệt.
3. Một biến thể ít lây nhiễm hơn
Một số nghiên cứu xác nhận rằng các bệnh nhân nhiễm biến thể Omicron có thời gian nằm viện ngắn hơn và nhu cầu oxy thấp hơn. Tuy nhiên, dù chỉ là sự gia tăng nhẹ hay sự ổn định về số ca nhập viện cũng sẽ gây hậu quả đối với các bệnh viện, vốn đã quá tải sau 2 năm chống chọi với COVID-19. Giáo sư Devroey nhận xét: "Hiện tại, chúng tôi thấy rằng các dạng đột biến của COVID-19 và đặc biệt là Omicron đang đi đúng hướng. Theo những gì chúng tôi thấy ở Anh và Đan Mạch, các ca nhập viện ít hơn nhiều so với Delta. Việc nó ít nguy hiểm hơn là một tín hiệu tốt trong bối cảnh Omicron đang lây lan nhanh chóng ở Bỉ".
4. Tiến độ tiêm phòng và tiêm nhắc lại
Lý do khác để hy vọng là tốc độ tiêm chủng tiếp tục tăng. Thực tế cho thấy liều thứ ba bảo vệ rất tốt chống lại Omicron - biến thể làm giảm hiệu quả của 2 liều vaccine đầu tiên. Giáo sư Jean-Michel Dogné khuyến cáo: "Nguy cơ nhập viện giảm 81% đối với những người được tiêm mũi ba so với những người không được tiêm, và giảm 70% nguy cơ biến chứng nặng từ 2-4 tuần sau".
5. Sự tiến triển của miễn dịch tự nhiên
Omicron đang lây lan nhanh chóng đến mức nó có thể ảnh hưởng đến tất cả mọi người. Tuy nhiên, điều đó cũng có nghĩa là khả năng miễn dịch sẽ được tăng cường. Giáo sư Dirk Devroey nói: "Mọi người sẽ được bảo vệ nhiều hơn sau khi biến thể này biến mất. Tất nhiên, COVID-19 sẽ tiếp tục phát triển thành các biến thể mới, nhưng khả năng miễn dịch của chúng ta cũng tăng lên theo thời gian và xác suất gây ra các biến chứng nghiêm trọng sẽ giảm. Thời gian tới, các làn sóng COVID-19 ngày càng ít có khả năng xảy ra".
6. Năng lực giải trình tự gen của Bỉ
Giáo sư Jean-Michel Dogné khẳng định: "Chúng tôi có thể tự hào về nền tảng của mình. Các trường đại học của chúng tôi thường xuyên theo dõi, giám sát sự phát triển của virus SARS-CoV-2, và điều này giúp mang lại phản ứng kịp thời đối với các dạng đột biến. Chúng tôi xác định các biến thể mới một cách nhanh chóng và do đó có thể hành động kịp thời để ngăn chặn chúng sau này".
7. Sự cân bằng giữa liều tăng cường và mức độ bao phủ tiêm chủng tốt hơn trên thế giới Các biến thể "cứng đầu" nhất có một điểm chung: chúng hầu như đều phát triển ở các nước nghèo và tỷ lệ được tiêm chủng thấp hơn so với các quốc gia khác. Do đó cần phải phổ cập hóa khả năng tiếp cận vaccine. Giáo sư Dogné nhắc lại rằng đây cũng là thông điệp chính của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho năm 2022. Sự cân bằng hợp lý giữa liều lượng tăng cường và tỷ lệ tiêm chủng trên thế giới sẽ là điều cần thiết. 50% dân số thế giới đã được tiêm chủng, nhưng tỉ lệ này chưa đến 10% đối với người dân ở các nước có thu nhập thấp. Ông nhấn mạnh: "Đây là điều chúng ta phải tập trung trong năm 2022, phải tăng tỷ lệ bao phủ tiêm chủng cho các nhóm dân số có nguy cơ mắc bệnh ở tất cả các nước xa xôi".
8. Sự xuất hiện của vaccine dạng xịt
Một số nhóm đang nghiên cứu việc sản xuất vaccine sử dụng qua đường mũi để chống lại các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, bao gồm cả COVID-19 bởi vì điểm xâm nhập của virus SARS-CoV-2 chính là qua đường mũi. Giáo sư Jean-Michel Dogné cho biết hiện có một số nghiên cứu lâm sàng cho thấy những loại vacicne này có thể giúp ngăn chặn sự lây lan của virus.
9. Học cách sống chung với dịch bệnh
Sau 2 năm vật lộn, việc sống chung với virus SARS-CoV-2 dường như là điều không thể tránh khỏi, nhưng không có nghĩa là phó mặc cho mọi thứ mà không có biện pháp gì. Trước hết là phải thông qua vaccine và các biện pháp bảo vệ, sau đó là quản lý rủi ro tương ứng. Giáo sư Jean-Michel Dogné nhấn mạnh: "Rõ ràng, chúng ta sẽ không thể loại bỏ virus SARS-CoV-2 và các biện pháp phòng ngừa ngay lập tức, ngay cả đối với những người đã được tiêm chủng. Việc đeo khẩu trang trong các phương tiện giao thông công cộng và ở một số nơi nhất định sẽ phải tiếp tục và sẽ vẫn là chuẩn mực, giống như làm việc từ xa. Và phong vũ biểu COVID-19 sẽ cho phép chúng ta áp dụng các biện pháp tùy theo mức độ dịch tễ học của thời điểm hiện tại".
10. Một sự tiến hóa theo hướng ít nghiêm trọng hơn?
Theo ước tính của WHO, các biến thể mới của virus SARS-CoV-2 sẽ xuất hiện, nhưng khả năng miễn dịch của con người cũng gia tăng theo thời gian, bằng cách miễn dịch cộng đồng hoặc với liều tăng cường của vaccine, điều này sẽ giúp giảm các triệu chứng nặng. Tuy nhiên, Tổng vụ trưởng Bộ trưởng Y tế Israel Nachman Ash đã chỉ ra hôm 2/1 rằng trước khi đạt được miễn dịch cộng đồng, cái giá phải trả có thể là số lượng lớn các ca mắc COVID-19 trong dân chúng./.
Theo TTXVN