Nhận lời mời của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Chủ tịch nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào Thongloun Sisoulith, Chủ tịch nước Tô Lâm thăm cấp Nhà nước tới nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào từ ngày 11 đến 12/7/2024. Chuyến thăm Lào diễn ra trong bối cảnh quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Lào đang phát triển tốt đẹp. Chuyến thăm góp phần khẳng định quyết tâm vun đắp cho sự tin cậy chiến lược giữa hai Đảng, hai nước và đưa mối quan hệ hợp tác giữa hai nước lên một tầm cao mới.
Quan hệ chính trị gắn bó, tin cậy
Là hai nước láng giềng gần gũi, cùng uống chung dòng nước sông Mê Công, cùng tựa lưng vào dãy núi Trường Sơn hùng vĩ, Việt Nam và Lào có quan hệ truyền thống tốt đẹp, gắn bó mật thiết với nhau trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước của hai dân tộc.
Mối quan hệ truyền thống tốt đẹp, sự gắn bó thủy chung giữa nhân dân hai nước Việt Nam-Lào được Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Kaysone Phomvihane (Cay-xỏn Phôm-vi-hản) và Chủ tịch Suphanouvong (Xu-pha-nu-vông) đặt nền móng, được các thế hệ lãnh đạo kế tục của hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước dày công vun đắp, đã trở thành tài sản vô giá của cả hai dân tộc và là quy luật phát triển chung của hai nước trên con đường phát triển đất nước phồn vinh, nhân dân ấm no, hạnh phúc. Hai nước chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 5/9/1962. Kể từ đó đến nay, quan hệ hai nước luôn gắn bó bền chặt.
Trong hơn một thập kỷ sau đó, quân và dân hai nước đã kề vai sát cánh, cùng nhau chiến đấu kiên cường và giành được những chiến thắng vẻ vang ở cả hai bên dãy Trường Sơn và đường Hồ Chí Minh lịch sử, và cách mạng mỗi nước đã giành thắng lợi hoàn toàn vào năm 1975.
Từ đó, quan hệ giữa Việt Nam và Lào bước sang trang sử mới, từ liên minh chiến đấu chung một chiến hào sang hợp tác toàn diện giữa hai quốc gia có độc lập, chủ quyền là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, nhân dân hai nước đã cùng kề vai sát cánh ngay từ những ngày đầu đầy thử thách, gian nan, bảo vệ và xây dựng Tổ quốc xã hội chủ nghĩa ở mỗi nước. Hai Đảng, hai nước đã hỗ trợ nhau, từng bước khôi phục kinh tế-xã hội sau chiến tranh, đồng thời từng bước hình thành và phát triển mối quan hệ hợp tác trên các lĩnh vực trọng yếu như kinh tế, văn hóa, xã hội, giáo dục đào tạo, quốc phòng an ninh và đối ngoại...
Xuất phát từ nhu cầu hợp tác sâu rộng và cấp thiết giữa hai nước trong tình hình mới, ngày 18/7/1977, Việt Nam và Lào đã ký kết Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác, trong đó nêu rõ: "Hai bên cam kết ra sức bảo vệ và phát triển mối quan hệ đặc biệt Việt Nam-Lào, không ngừng tăng cường tình đoàn kết và tin cậy lẫn nhau, sự hợp tác lâu dài và giúp đỡ lẫn nhau về mọi mặt trên tinh thần của chủ nghĩa quốc tế vô sản và theo nguyên tắc hoàn toàn bình đẳng, tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, tôn trọng lợi ích chính đáng của nhau, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau". Trong suốt 47 năm qua, Hiệp ước này đã trở thành một tài sản quý giá và có ý nghĩa vô cùng quan trọng, là cơ sở pháp lý vững chắc để hai nước không ngừng mở rộng quan hệ hữu nghị đặc biệt và hợp tác toàn diện. Hiệp ước cũng là tiền đề để hai nước ký kết hàng loạt các văn kiện và thoả thuận hợp tác trên tất cả các lĩnh vực chính trị, an ninh, quốc phòng, kinh tế, thương mại, đầu tư, giáo dục đào tạo…
Hai nước nâng quan hệ từ “truyền thống” lên thành “truyền thống vĩ đại” vào tháng 2/2019 nhân chuyến thăm Lào của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Phú Trọng. Đây là dấu mốc có ý nghĩa lịch sử quan trọng, tạo bước đột phá mới trong quan hệ hợp tác giữa hai nước. Từ đây, quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt, hợp tác toàn diện giữa hai nước Việt Nam-Lào ngày càng trở nên gắn bó keo sơn, đổi mới và phát triển.
Trong những năm qua, dưới sự chỉ đạo sát sao của lãnh đạo cấp cao hai nước, sự tham gia tích cực của các bộ, ban, ngành, địa phương và doanh nghiệp, mối quan hệ hợp tác đặc biệt Việt Nam-Lào đã đạt được rất nhiều kết quả quan trọng trên các lĩnh vực, góp phần vào việc đảm bảo sự ổn định phát triển của mỗi nước; tiếp tục củng cố và phát huy mối quan hệ hợp tác hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam-Lào, Lào-Việt Nam.
Gần đây, hai nước đã tổ chức thành công Kỳ họp lần thứ 46 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Lào (ngày 7/1/2024) và Cuộc gặp cấp cao thường niên giữa hai Đảng (ngày 26/2/2024); tích cực tổ chức các chuyến thăm của Lãnh đạo cấp cao và các cấp.
Đáng chú ý, trong cuộc gặp cấp cao giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân Cách mạng Lào do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith đồng chủ trì tại Hà Nội (ngày 26/2/2024), hai bên nhất trí trong bối cảnh tình hình hiện nay, hai đảng, hai nước cần tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp, tăng cường tình đoàn kết, phối hợp chặt chẽ, ủng hộ lẫn nhau, tiếp tục đưa quan hệ chính trị đi vào chiều sâu, là nòng cốt định hướng tổng thể quan hệ giữa hai đảng, hai nước.
Trước đó, nhân dịp Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone thăm chính thức Việt Nam và đồng chủ trì kỳ họp lần thứ 46 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Lào (ngày 7/1/2024), lãnh đạo hai nước đã nhất trí tăng cường trao đổi các chuyến thăm và tiếp xúc cấp cao; cụ thể hóa và thực hiện hiệu quả thỏa thuận giữa hai Bộ Chính trị Việt Nam-Lào và kết quả cuộc gặp của Người đứng đầu ba đảng giữa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith và Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia (CPP) Samdech Techo Hun Sen (tháng 9/2023); triển khai tốt các thỏa thuận giữa hai Chính phủ, trong đó có Thỏa thuận Chiến lược hợp tác Việt Nam-Lào giai đoạn 2021-2030, Hiệp định về hợp tác song phương Việt Nam-Lào giai đoạn 2021-2025 và Thỏa thuận về Kế hoạch hợp tác Việt Nam-Lào 2024.
Hợp tác quốc phòng-an ninh giữa hai nước tiếp tục được tăng cường cả về chất và lượng. Hai bên tích cực triển khai các thỏa thuận, kế hoạch hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng-an ninh; phối hợp quản lý xuất nhập cảnh, vấn đề di cư, cư trú trái phép; triệt phá, trấn áp các loại tội phạm xuyên biên giới, nhất là tội phạm ma túy và buôn bán người.
Hai nước cũng phối hợp chặt chẽ, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn hợp tác khu vực và quốc tế, nhất là trong khuôn khổ ASEAN, Liên hợp quốc và các cơ chế tiểu vùng. Trong năm 2024, Việt Nam tích cực phối hợp chặt chẽ và ủng hộ Lào đảm nhiệm thành công vai trò Chủ tịch ASEAN 2024, Chủ tịch AIPA-45.
Hợp tác hiệu quả trên nhiều lĩnh vực
Quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, văn hóa, khoa học-kỹ thuật… giữa hai nước không ngừng được mở rộng, đi vào chiều sâu. Năm 2021, mặc dù đại dịch COVID-19 bùng phát đã tác động nghiêm trọng tới hai nước nhưng kim ngạch thương mại vẫn đạt 1,34 tỷ USD, tăng 30,2% so với năm 2020; năm 2022 đạt 1,703 tỷ USD, tăng 24% so với năm 2021; năm 2023 đạt hơn 1,64 tỷ USD; 5 tháng đầu năm 2024 đạt 779,6 triệu USD (tăng 11% so với cùng kỳ năm 2023).
Hai bên đã ký kết “Bản ghi nhớ về phát triển và kết nối hạ tầng thương mại biên giới Việt Nam-Lào”, Hiệp định Thương mại Việt Nam-Lào; triển khai hiệu quả Hiệp định Thương mại biên giới Việt Nam-Lào nhằm tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp và người dân hai nước.
Về đầu tư, hiện Việt Nam có 241 dự án đầu tư còn hiệu lực tại Lào, với tổng vốn đăng ký khoảng 5,5 tỷ USD, duy trì vị trí thứ 3 trong số các quốc gia, vùng lãnh thổ đầu tư vào Lào (sau Trung Quốc và Thái Lan). Hai bên cũng phối hợp chặt chẽ triển khai các dự án viện trợ ODA của Việt Nam dành cho Lào.
Hợp tác trên các lĩnh vực khác như kết nối giao thông, giáo dục-đào tạo, văn hóa, giao lưu nhân dân… tiếp tục được quan tâm. Hai nước đang tích cực thực hiện Đề án hợp tác giáo dục Việt Nam-Lào giai đoạn 2021-2030; Nghị định thư về hợp tác đào tạo Việt Nam-Lào giai đoạn 2022-2027; Kế hoạch hợp tác văn hóa-nghệ thuật và du lịch giai đoạn 2021-2025 và hỗ trợ Lào xây dựng Chiến lược phát triển thể thao Lào giai đoạn 2023-2030. Hiện có khoảng hơn 14 nghìn lưu học sinh Lào đang học tập tại hơn 170 cơ sở giáo dục Việt Nam.
Ngoài ra, hợp tác giữa các địa phương, nhất là các địa phương có chung biên giới tiếp tục được tăng cường, ngày càng đi vào cụ thể, chiều sâu, toàn diện trên mọi lĩnh vực, bảo đảm an ninh, trật tự an toàn tại các khu vực biên giới hai nước.
Tiếp tục vun đắp quan hệ Việt-Lào ngày càng phát triển
Chuyến thăm cấp Nhà nước tới Lào (ngày 11 và 12/7/2024) của Chủ tịch nước Tô Lâm diễn ra trong bối cảnh hai Đảng, hai nước đang triển khai mạnh mẽ nghị quyết của mỗi Đảng, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội của mỗi nước và đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật.
Bên cạnh đó, mối quan hệ hợp tác giữa hai nước Việt Nam-Lào cũng đang trên đà phát triển hết sức tốt đẹp, các thoả thuận của lãnh đạo cấp cao hai Đảng, các tuyên bố chung nhân chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao hai nước, các hiệp định hợp tác giữa hai chính phủ đang được hai bên tích cực triển khai và đạt được nhiều kết quả quan trọng trên tất cả các lĩnh vực.
Đây là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của Chủ tịch nước Tô Lâm sau khi đồng chí được Quốc hội Việt Nam bầu làm Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam vào tháng 5/2024 vừa qua. Theo Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại CHDCND Lào Nguyễn Bá Hùng, việc đồng chí Tô Lâm chọn nước Lào láng giềng anh em là nước đi thăm đầu tiên sau khi nhậm chức Chủ tịch nước thể hiện Đảng và Nhà nước Việt Nam luôn trước sau như một, coi trọng và dành ưu tiên cao nhất cho việc củng cố và vun đắp mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai nước Việt Nam-Lào.
Chính vì vậy, chuyến thăm cấp Nhà nước tới Lào lần này của Chủ tịch nước Tô Lâm có ý nghĩa hết sức quan trọng trong quan hệ hai nước. Đây là dịp để Chủ tịch nước Tô Lâm và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Thongloun Sisoulith cùng các nhà lãnh đạo khác của Lào kiểm điểm, đánh giá mối quan hệ hợp tác giữa hai Đảng, hai nước trong thời gian qua; trao đổi, thống nhất những định hướng, chủ trương và các biện pháp lớn nhằm thúc đẩy để mối quan hệ hợp tác toàn diện giữa hai Đảng, hai nước trong năm 2024 và những năm tiếp theo ngày càng sâu sắc và hiệu quả; trao đổi về tình hình thế giới và khu vực nổi bật gần đây, sự phối hợp giữa hai nước trên các diễn đàn và trong việc giải quyết các vấn đề khu vực và quốc tế có liên quan đến mỗi nước và quan hệ hai nước.
Qua chuyến thăm này, Đảng, Nhà nước Việt Nam mong muốn truyền đi thông điệp về mối quan hệ đặc biệt, thuỷ chung, son sắt, có một không hai trên thế giới giữa Việt Nam và Lào; khẳng định quyết tâm cùng với các bạn Lào đưa mối quan hệ hợp tác giữa hai nước lên một tầm cao mới./.
Theo TTXVN