trang thông tin điện tử

  1. Nhận diện phương thức và thủ đoạn hoạt động của các thế lực thù địch, phản động

Hoạt động của các thế lực thù địch có lúc âm thầm, lẩn khuất, có lúc công khai, trắng trợn. Chúng đưa ra nhiều luận điểm sai trái, đăng tải thông tin thật - giả, đúng - sai lẫn lộn nhằm làm nhiễu thông tin, gây ra sự mơ hồ, nghi ngờ trong một bộ phận quần chúng nhân dân, hòng làm giảm niềm tin vào sự minh bạch trong bầu cử, phá hoại Đại hội Đảng các cấp ở Việt Nam. Mục tiêu cao nhất của chúng là phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng, xuyên tạc nền tảng tư tưởng của Đảng ta, từng bước làm giảm lòng tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước.

Chúng triệt để lợi dụng Internet, mạng xã hội, trí tuệ nhân tạo (AI), các hình thức truyền thông mới để tuyên truyền, chống phá; tán dương, cổ vũ lẫn nhau trong một “thế trận”, có “kịch bản”, giật tít “câu view”, đánh vào nhận thức, tâm lý tò mò, “thích giật gân”, tâm lý “đám đông” theo kiểu “mưa dầm thấm lâu”, “góp gió thành bão”. Chúng tận dụng tối đa hệ thống phát thanh, báo chí, xuất bản ở nước ngoài, các kênh Facebook, Youtube, tiktok… để tung thông tin xấu, độc dưới dạng “thật như giả”, “giả như thật”. Chúng dựng lên các video clip, phóng sự có giao diện giống như của Đài truyền hình Việt Nam và một số báo, đài chính thống đưa tin. Đây là thực thế đáng ngại trong bối cảnh Internet và mạng xã hội phát triển rất nhanh tại Việt Nam. Nước ta xếp hạng 12 trên thế giới và thứ 6/35 quốc gia và vùng lãnh thổ tại châu Á về số người sử dụng Internet.[3] Đến tháng 02/2025, Việt Nam có 79,8 triệu người sử dụng Internet (chiếm 78,8% dân số); theo dự báo sẽ đạt 101,69 triệu người vào năm 2029.[4] Số lượng người dùng mạng xã hội đến tháng 01/2025 là 76,2 triệu (tương đương 75,2% dân số). Số lượng kết nối di động hiện đang hoạt động là 127 triệu (tương đương 125,7% dân số).[5] Mỗi người dân Việt Nam dành trung bình khoảng 6 giờ mỗi ngày để truy cập Internet, trong đó, dành khoảng hơn 2 giờ để vào mạng xã hội.[6] Tỷ lệ người dân lên mạng Internet hàng ngày là khoảng 94%.

Nhờ tiến bộ của khoa học công nghệ và Internet, thông tin lan truyền rất nhanh chóng đến người sử dụng Internet và mạng xã hội trên toàn thế giới. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng tin tức giả, sai sự thật, thông tin xấu, độc lan truyền nhanh hơn, xa hơn và rộng hơn đáng kể so với tin tức thật, chính thống.[7] Một nghiên cứu năm 2017 chỉ ra rằng tin tức sai lệch có khả năng được chia sẻ lại cao hơn 70% so với sự thật.[8]

Trong bối cảnh tiến hành đại hội Đảng các cấp, các thế lực thù địch, phản động và phần tử cơ hội chính trị càng tăng cường, ra sức nhào nặn, bóp méo thông tin, xuyên tạc, chống phá các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đặc biệt trước thềm Đại hội XIV của Đảng, chúng tập trung bóp méo, phủ nhận những thành tựu phát triển kinh tế - xã hội nổi bật của đất nước trong nhiệm kỳ Đại hội XIII dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, sự quản lý, điều hành hiệu quả của Nhà nước trong bối cảnh nhiều khó khăn, thách thức như tác động của đại dịch Covid-19, cạnh tranh chiến lược quyết liệt giữa các nước lớn, xung đột Nga - Ucraina…; công kích dự thảo các văn kiện trình Đại hội, xuyên tạc các văn kiện lần này vẫn là “bổn cũ viết lại”, “sao chép lối mòn”, không có gì mới, không biết tiếp thu những tinh hoa của nhân loại (?!); các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội mà Đảng ta đưa ra trong dự thảo văn kiện là “bất khả thi”, “không có cơ sở để thực hiện”…(?!) Cùng với đó, chúng tấn công vào chủ trương tinh gọn tổ chức bộ máy, sắp xếp đội ngũ cán bộ và công tác cán bộ của Đảng, công tác phòng, chống tham nhũng… hòng gây mất ổn định chính trị - xã hội, gây ra những khó khăn, thách thức không nhỏ cho công tác quản lý, điều hành đất nước.

2. Một trong những giải pháp quan trọng để phòng ngừa và ứng phó hiệu quả đối với các luận điệu xuyên tạc, chống phá của các thế lực thù địch trước thềm Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng là chủ động định hướng dư luận xã hội, không để bị động, bất ngờ. Định hướng dư luận xã hội là nội dung quan trọng trong công tác tư tưởng của Đảng ta.

Lúc sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn làm cách mạng thì phải định hướng dư luận xã hội, cần giúp người dân hiểu vì sao phải làm cách mạng và phương pháp làm cách mạng như thế nào. Bác căn dặn cán bộ “phải tìm đủ cách giải thích cho dân hiểu” và “dân rất tốt. Lúc họ đã hiểu thì việc gì khó khăn mấy họ cũng làm được, hy sinh mấy họ cũng không sợ”[9]. Về phương pháp nắm bắt dư luận xã hội, Người dạy cán bộ phải gần gũi quần chúng, chịu khó học hỏi, tìm hiểu xem “quần chúng cần cái gì, muốn nghe, muốn biết cái gì, ham chuộng cái gì”. Bác căn dặn: “Bất cứ việc to việc nhỏ, chúng ta phải xét rõ và làm cho hợp trình độ văn hoá, thói quen sinh hoạt, trình độ giác ngộ, kinh nghiệm tranh đấu, lòng ham, ý muốn, tình hình thiết thực của quần chúng. Do đó mà định cách làm việc, cách tổ chức. Có như thế mới có thể kéo được quần chúng”.[10]

Kết luận số 100/KL-TW, ngày 18-8-2014, của Ban Bí thư khóa XI “về việc đổi mới và nâng cao chất lượng công tác điều tra, nắm bắt, nghiên cứu dư luận xã hội” đề ra yêu cầu: Công tác điều tra, nắm bắt, nghiên cứu dư luận xã hội phải bám sát thực tiễn xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; thực hiện theo yêu cầu, đề nghị của các cơ quan của Đảng, Nhà nước hoặc về những vấn đề nhân dân quan tâm để phục vụ công tác lãnh đạo, quản lý, điều hành của các cấp uỷ, chính quyền. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng xác định nhiệm vụ, giải pháp: “Chú trọng nắm bắt, định hướng dư luận xã hội, bảo đảm thống nhất tư tưởng trong Đảng, đồng thuận cao trong xã hội”.[11]

Dư luận xã hội là sản phẩm của quá trình giao tiếp xã hội, bao gồm ý kiến bình luận, phán xét, đánh giá của các nhóm công chúng về một sự kiện, hiện tượng trong đời sống xã hội. Một số yếu tố tác động đến việc hình thành dư luận xã hội như: Tính chất của các sự việc, sự kiện, hiện tượng xã hội; trình độ học vấn, kiến thức, hiểu biết, kinh nghiệm thực tế xã hội của công chúng; thông tin đại chúng; mức độ dân chủ hóa đời sống xã hội, khả năng và sự tham gia thực tế của người dân vào các sinh hoạt chính trị - xã hội; và hệ thống các giá trị, chuẩn mực xã hội đang hiện hành trong xã hội. Việc nắm bắt, phân tích, đánh giá đúng về dư luận xã hội có ý nghĩa quan trọng đối với các chủ thể lãnh đạo, quản lý.

Định hướng dư luận xã hội là việc chủ thể lãnh đạo, quản lý thông qua cách thức phù hợp giúp công chúng nhận diện chân thực về bản chất sự kiện hiện tượng, có thái độ và hành vi đúng đắn trước các sự kiện, hiện tượng. Để định hướng dư luận, tạo sự đồng thuận cao trong xã hội, không chỉ cần có sự hiểu biết về quá trình hình thành dư luận xã hội mà cần nắm vững các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình hình thành dư luận xã hội. Các mục tiêu cần hướng tới của việc định hướng dư luận xã hội là: giúp cho công chúng hình thành nhận thức đúng về bản chất sự kiện, hiện tượng, quá trình xã hội; hình thành thái độ phù hợp với sự kiện, hiện tượng và có hành vi phù hợp với sự kiện, hiện tượng theo những chuẩn mực pháp lý, đạo đức xã hội; và khích lệ đấu tranh với các xu hướng lệch lạc, phản động trong nhận thức, thái độ, hành vi hình thành từ các luồng dư luận “lệch chuẩn” xuất phát từ nhận thức sai, hoặc từ âm mưu xấu, độc.[12]

Nhóm tác giả khuyến nghị một số nhóm giải pháp sau:

Một là, tiếp tục nâng cao nhận thức, trách nhiệm, tạo sự thống nhất, quyết tâm cao trong đội ngũ cán bộ, đảng viên và cả hệ thống chính trị trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, nhất là trong giai đoạn triển khai các công tác quan trọng Đảng ta đã đặt ra trong năm 2025. Quán triệt trong đội ngũ cán bộ, đảng viên và cả hệ thống chính trị về ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác định hướng dư luận xã hội trong bối cảnh hiện nay.

Hai là, phát huy dân chủ trong Đảng và thực sự “gần dân, sát dân”, lắng nghe tiếng nói của Nhân dân, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân. Chủ động dự báo âm mưu, phương thức, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch; kịp thời nắm tình hình hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản ảnh các thông tin được dư luận quan tâm, trong đó có thông tin liên quan đến việc sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và công tác tổ chức đại hội Đảng bộ các cấp. Phương châm đặt ra là phải đi trước các thế lực thù địch, sớm cung cấp thông tin chính thống đến đông đảo quần chúng nhân dân, không để các thế lực thù địch có cơ hội “đầu độc quần chúng” với những tin tức xấu, độc, xuyên tạc.

Cần có những nội dung, phương thức định hướng dư luận xã hội phù hợp với từng thời điểm, giai đoạn nhất định. Trong giai đoạn hiện nay, các thế lực thù địch đang ra sức lợi dụng internet, mạng xã hội để chống phá, xuyên tạc nền tảng tư tưởng của Đảng. Do đó, cán bộ chuyên trách bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng cần có kiến thức về mạng xã hội, có kỹ năng sử dụng khoa học, công nghệ để phân tích, nắm bắt được các xu hướng trên môi trường mạng xã hội. Như vậy mới có thể chủ động đề xuất các giải pháp phù hợp, hiệu quả để định hướng dư luận xã hội và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.

Liên quan đến công tác đấu tranh với các luận điệu sai trái, thù địch, ngoài hình thức đấu tranh truyền thống, cần bổ sung những hình thức đấu tranh mới như: đấu tranh trực tiếp, trực diện trên không gian mạng, thông qua các phương tiện truyền thông xã hội; xây dựng đội ngũ thông tin viên rộng rãi với lập luận sắc bén, “chắc tay”, thuyết phục về các thành tựu phát triển của đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, các định hướng, nhiệm vụ chính trị, kinh tế - xã hội của đất nước, của địa phương, với phương châm “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”, từng bước giành thế chủ động, làm chủ thế trận tiến công về thông tin tư tưởng, lý luận trên internet.  

Ba là, làm tốt công tác giáo dục, tuyên truyền rộng khắp trong quần chúng nhân dân về chủ trương, đường lối chính sách của Đảng, về âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, phản động, làm cho cuộc đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng không chỉ là nhiệm vụ của hệ thống chính trị mà còn là hành động tự giác của Nhân dân. Cần huy động đông đảo người dân với tinh thần yêu nước chân chính, có năng lực và dũng khí cùng tham gia đấu tranh, trở thành một phong trào toàn dân đấu tranh, áp đảo chống các tư tưởng, quan điểm sai trái, thù địch. Mỗi cán bộ đảng viên, mỗi người dân cần trở thành người chiến sĩ đấu tranh tích cực ngay từ cơ sở, tổ chức tốt lý luận đấu tranh phục vụ kịp thời cho các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của đất nước.

Tăng cường tổng kết thực tiễn, bổ sung, phát triển hệ thống lý luận về chủ nghĩa xã hội Việt Nam; kịp thời luận giải những vấn đề lý luận mới, khó, còn nhiều ý kiến khác nhau, tạo sự đồng thuận trong nhận thức xã hội; trong đó chú trọng bổ sung, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và những vấn đề lý luận mới về: chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng Đảng, Nhà nước, hệ thống chính trị, quốc phòng, an ninh trong tình hình mới…

Bốn là, đẩy mạnh công tác quản lý nhà nước về truyền thông, báo chí, nhất là internet và mạng xã hội. Sớm phát hiện và xử lý các trang mạng độc hại theo quy định của pháp luật; đồng thời, tăng cường mở mới, đa dạng các trang mạng, báo chí có nội dung tuyên truyền đường lối, chủ trương chính sách của Đảng, ngăn chặn, đấu tranh với những tư tưởng, quan điểm sai trái, thù địch.

Phối hợp cùng các cơ quan tuyên truyền từng bước làm chủ thế trận tiến công về tư tưởng, lý luận trên mạng Internet. Gắn kết chặt chẽ yêu cầu bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch với hoạt động đào tạo, bồi dưỡng, giáo dục cán bộ, đảng viên, với công tác tổ chức, công tác cán bộ, bảo vệ nội bộ, xây dựng tổ chức đảng và xây dựng đơn vị trong sạch, vững mạnh. Tiếp tục phát triển đội ngũ cán bộ chuyên trách làm công tác tư tưởng, lý luận có bản lĩnh, trí tuệ, năng lực, phương pháp, kỹ năng đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Thay lời kết

Các thế lực thù địch, phản động sẽ rốt ráo triển khai hoạt động chống phá trong giai đoạn trước, trong và sau Đại hội XIV của Đảng. Nhiệm vụ đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong giai đoạn trước thềm Đại hội XIV có ý nghĩa quan trọng, góp phần củng cố và tăng cường niềm tin của Nhân dân với Đảng, giữ vững sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận xã hội, ngăn chặn đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, qua đó góp phần làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, phản động trong tình hình mới, tạo điều kiện, tiền đề vững chắc để toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta thực hiện khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, vững vàng bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam. Định hướng dư luận xã hội là cách làm hay, hiệu quả, thể hiện tính chủ động trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Trung tá, TS. Lục Anh Tuấn[1]

Thượng tá, ThS. Vương Đức Thương[2]

Tài liệu tham khảo

GS. TS. Tô Lâm, “Một số nội dung cơ bản về kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc; những định hướng chiến lược đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, ngày 01/11/2024, https://www.tapchicongsan.org.vn/media-story/-/asset_publisher/V8hhp4dK31Gf/content/ky-nguyen-moi-ky-nguyen-vuon-minh-cua-dan-toc-ky-nguyen-phat-trien-giau-manh-duoi-su-lanh-dao-cam-quyen-cua-dang-cong-san-xay-dung-thanh-cong-nuoc-vie

Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết số 35 - NQ/TW, ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.

Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, ngày 30/10/2026 về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Đảng Cộng sản Việt Nam, Chỉ thị 05 - CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Tập 1, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2021. 

Đảng Cộng sản Việt Nam, Chỉ thị số 23 - CT/TW, ngày 9/02/2018, của Ban Bí thư khóa XII “Về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả học tập, nghiên cứu vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong tình hình mới”.

Đảng Cộng sản Việt Nam, Kết luận số 100/KL-TW, ngày 18-8-2014, của Ban Bí thư khóa XI “về việc đổi mới và nâng cao chất lượng công tác điều tra, nắm bắt, nghiên cứu dư luận xã hội”.

Hồ Chí Minh (1981), Toàn tập, “Sửa đối lối làm việc” (1947), Nxb. Sự thật, Hà Nội, t.4.

Minh Ngoc Nguyen, “Daily time spent using social media in Vietnam from 2^nd quarter to 3^rd quarter 2024” (in hours and minutes), ngày 06/3/2025, https://www.statista.com/statistics/1254213/vietnam-time-spent-using-social-media/; “Internet usage in Vietnam - statistics and facts”, ngày 19/3/2025, https://www.statista.com/topics/6231/internet-usage-in-vietnam/#topicOverview (truy cập ngày 15/4/2025).

Nguyễn Thọ Ánh, “Dư luận xã hội và định hướng dư luận xã hội trong hoạt động lãnh đạo, quản lý”, Tạp chí Tổ chức Nhà nước, https://tcnn.vn/news/detail/62548/Du-luan-xa-hoi-va-dinh-huong-du-luan-xa-hoi-trong-hoat-dong-lanh-dao-quan-ly.html (truy cập ngày 16/5/2025).

“Kỹ thuật số 2025; Việt Nam”, ngày 03/3/2025, https://datareportal.com/reports/digital-2025-vietnam (truy cập ngày 15/4/2025).

Phạm Anh Tuấn (Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông), “Sự phát triển của mạng xã hội và khả năng ứng dụng các lợi thế, tiện ích của mạng xã hội trong công tác thông tin, tuyên truyền ở Việt Nam”, ngày 13/9/2022, https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/dau-tranh-phan-bac-cac-luan-dieu-sai-trai-thu-dich/chi-tiet/-/asset_publisher/YqSB2JpnYto9/content/su-phat-trien-cua-mang-xa-hoi-va-kha-nang-ung-dung-cac-loi-the-tien-ich-cua-mang-xa-hoi-trong-cong-tac-thong-tin-tuyen-truyen-o-viet-nam (truy cập ngày 10/4/2025)

Phi Long, “Internet Day 2022: Người dùng Internet Việt Nam đạt hơn 70% dân số sau 25 năm”, ngày 07/12/2022, https://vtv.vn/cong-nghe/internet-day-2022-nguoi-dung-internet-viet-nam-dat-hon-70-dan-so-sau-25-nam-2022120411142802.htm (truy cập ngày 15/4/2025).

Soroush Vosoughi, Deb Roy, and Sinan Aral, "The spread of true and false news online," science 359, no. 6380 (2018): 1146-1151.

Statista Research Department, “Internet users in Vietnam 2014-2029”, ngày 03/3/2025, https://www.statista.com/forecasts/1147008/internet-users-in-vietnam (truy cập ngày 15/4/2025)