Ngày 28/3/2025, một trận động đất độ lớn 7,7 đã làm rung chuyển Mandalay, miền trung Myanmar với các cơn chấn động được cảm nhận ở Thái Lan, Lào, Trung Quốc, Bangladesh, Ấn Độ và Việt Nam. Trận động đất cũng đã gây ra ít nhất 12 dư chấn, với cường độ từ 2,8 đến 7,5, gây rung chuyển khu vực Đông Nam Á.
Hiện trường tòa nhà cao tầng đang thi công ở Thái Lan bị đổ sập do trận động đất, khiến 43 người mắc kẹt bên trong
Ảnh: REUTERS
Do trận động đất chỉ có độ sâu chấn tiêu 10km nên mức độ tàn phá khủng khiếp. Tại Myanmar, động đất gây thiệt hại nặng nề về cơ sở vật chất. Theo số liệu chính thức được chính quyền quân sự Myanmar công bố sáng 29/3, ít nhất 694 người đã thiệt mạng và 1670 người bị thương và 68 người mất tích trong thảm họa này. Còn theo số liệu do The Spectator Index công bố trên trang mạng X, trận động đất đã khiến ít nhất 255 người dân tại Myanmar thiệt mạng, đồng thời dự kiến con số này sẽ còn tăng cao khi công tác tìm kiếm các nạn nhân bị mắc kẹt dưới đống đổ nát vẫn đang tiếp tục. Trong khi đó, Cục Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) ước tính số người chết vì động đất ở Myanmar có thể lên tới hơn 10.000 người. Chính quyền quân sự Myanmar đã kêu gọi viện trợ nhân đạo quốc tế và ban bố tình trạng khẩn cấp tại 6 khu vực bị ảnh hưởng trong nước.
Tại Thái Lan, ít nhất 3 công nhân thiệt mạng trong vụ sập tòa nhà cao 30 tầng đang được xây dựng ở thủ đô Bangkok, trong khi số người mắc kẹt trong đống đổ nát của tòa nhà lên tới 81 người. Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra đã ban hành cảnh báo khẩn cấp trên toàn quốc.
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ngày 28/3 đã kích hoạt hệ thống quản lý khẩn cấp và đang huy động trung tâm hậu cần của mình ở Dubai (UAE) để chuẩn bị vật tư y tế cứu thương cho khu vực xảy ra thảm họa động đất tại Myanmar.
Liên hợp quốc (LHQ) hiện đang thu thập thông tin về số người bị ảnh hưởng, mức độ thiệt hại cơ sở hạ tầng và nhu cầu cứu trợ cấp thiết để hướng dẫn công tác ứng phó, đồng thời huy động các nhóm hỗ trợ khẩn cấp.
Lãnh đạo một số quốc gia trên thế giới đã gửi lời chia buồn và bày tỏ tình đoàn kết với Myanmar và Thái Lan sau trận động đất kinh hoàng.
* Những trận động đất kinh hoàng trên thế giới
- Tây Tạng, Trung Quốc, tháng 1/2025 (7,7 độ):
Ngày 7/1/2025, một trận động đất có độ lớn 6,8 đã làm rung chuyển huyện Dingri, thành phố Shigatse, thuộc khu tự trị Tây Tạng (Trung Quốc). Ítt nhất 95 người thiệt mạng và 130 người bị thương trong trận động đất này.
- Nhật Bản, tháng 1/2024 (7,6 độ):
Ngày 1/1/2024, tỉnh Ishikawa trên bán đảo Noto, miền Trung Nhật Bản đã hứng chịu trận động đất có độ lớn 7,6 - mạnh nhất kể từ năm 1885. Con số người thiệt mạng là 180 người và hơn 100 người mất tích.
- Trung Quốc, tháng 12/2023 (6,2 độ):
Tối ngày 18/12/2023, trận động đất có độ lớn 6,2 đã làm rung chuyển huyện Tích Thạch Sơn, tỉnh Cam Túc, phía Tây Bắc Trung Quốc, làm ít nhất 115 người đã thiệt mạng và hơn 780 người bị thương. Tỉnh Thanh Hải lân cận cũng ghi nhận 22 người thiệt mạng và hơn 190 người bị thương.
- Nepal, tháng 11/2023 (6,4 độ):
Đêm ngày 3/11/2023, một trận động đất có độ lớn 6,4 đã tàn phá khu vực phía Tây Nepal, khiến 157 người thiệt mạng và hơn 250 người bị thương. Rung chấn của trận động đất này có thể cảm nhận được ở thủ đô New Delhi (Ấn Độ), nơi cách tâm chấn gần 500km.
- Afghanistan, tháng 10/2023 (6,2 độ):
Ngày 7/10/2023, hai trận động đất có độ lớn 6,2 đã làm rung chuyển tỉnh Herat và các tỉnh miền Tây Afghanistan. Các động đất xảy ra cách thành phố Herat, thủ phủ của tỉnh Herat, khoảng 30 km về phía Tây Bắc, kéo theo 8 dư chấn mạnh. Số người thiệt mạng trong các trận động đất là hơn 1.000 người, hơn 2.400 người bị thương. Đây được xem là trận động đất gây thương vong nặng nề nhất ở Afghanistan trong hơn 2 thập kỷ qua.
- Maroc, tháng 9/2023 (6,8 độ):
Đêm ngày 8/9/2023 (giờ địa phương), một trận động đất có độ lớn 6,8 đã làm rung chuyển nhiều thành phố tại Maroc, san phẳng những ngôi làng trên các ngọn đồi của dãy núi Atlas. Trận động đất với tâm chấn tại dãy High Atlas, cách thành phố du lịch nổi tiếng Marrakech của Maroc 72 km về phía Tây Nam.
Đây được xem là trận động đất nghiêm trọng nhất trong nhiều thập kỷ qua tại Maroc, gây thiệt hại trên diện rộng. Hơn 2.800 người đã thiệt mạng và khoảng 2.500 người khác bị thương trong trận động đất trên.
- Thổ Nhĩ Kỳ và Syria, tháng 2/2023 (7,8 độ):
Ngày 6/2/2023, trận động đất có độ lớn 7,8 tại Thổ Nhĩ Kỳ đã làm rung chuyển Thổ Nhĩ Kỳ cùng quốc gia láng giềng Syria, cướp đi sinh mạng của hơn 21.000 người, làm hàng chục nghìn người bị thương, đẩy nhiều người vào tình cảnh "màn trời chiếu đất" trong thời tiết lạnh giá của mùa đông. Trận động đất cũng khiến hàng nghìn tòa nhà bị sập và vô số công trình kiến trúc bị phá hủy, ảnh hưởng tới cuộc sống của khoảng 13 triệu người.
- Afghanistan, tháng 6/2022 (5,9 độ)
Ngày 22/6/2022, một trận động đất có độ lớn 5,9 đã xảy ra tại Afghanistan khiến hơn 1.000 thiệt mạng, 3.000 người bị thương và 10.000 ngôi nhà bị phá hủy, đẩy hàng nghìn người vào cảnh "màn trời, chiếu đất". Tỉnh Paktika ở miền Đông Afghanistan là nơi chịu thiệt hại nặng nề nhất trong trận động đất trên.
- Haiti, năm 2021 (7,2 độ)
Ngày 14/8/2021, một trận động đất có độ lớn 7,2 độ đã làm rung chuyển phía Tây Haiti, làm ít nhất 304 người thiệt mạng, hàng trăm người khác bị thương và mất tích, phá hủy khoảng 950 ngôi nhà, 7 nhà thờ, 2 khách sạn và 3 trường học. Ngoài ra, hơn 720 ngôi nhà, 1 nhà tù, 3 trung tâm y tế và 7 trường học cũng bị hư hại.
- Indonesia, năm 2018 (7,5 độ):
Ngày 28/9/2018, một trận động đất có độ lớn 7,5 độ kéo theo sóng thần đã xảy ra ở thành phố Palu, nằm trên đảo Sulawesi của Indonesia, cướp đi sinh mạng của hơn 4.300 người. Trận động đất này còn “nuốt chửng” hàng nghìn ngôi nhà và các tài sản khác, phá hủy nhiều tàu đánh cá, các cửa hàng và hệ thống tưới tiêu,… của người dân nơi đây.
- Nepal, năm 2015 (7,8 độ):
Ngày 25/4/2015, một trận động đất có độ lớn 7,8 độ đã xảy ra tại vùng Gorkha, ở giữa thủ đô Kathmandu và thành phố Pokhara của Nepal, cướp đi sinh mạng của khoảng 9.000 người và làm hư hại khoảng 1 triệu công trình ở quốc gia Nam Á này.
- Nhật Bản, năm 2011 (9,0 độ):
Vào chiều ngày 11/3/2011, một trong những trận động đất lớn nhất trong lịch sử nhân loại đã xảy ra tại miền Đông Bắc Nhật Bản. Trong vòng 1 giờ xảy ra động đất, các thị trấn dọc bờ biển đều bị những đợt sóng khổng lồ san phẳng. Những ngọn sóng cao 4-5 m liên tiếp ập lên nhà cửa và những cánh đồng. Ở mức cao nhất, sóng thần tại Miyako, Iwate, được ước tính cao đến 40 m.
Thảm họa này đã xóa sổ nhiều thị trấn, cướp đi sinh mạng của gần 20.000 người. Số người bị thương là gần 2.400 và số người bị nhiễm phóng xạ là 190 người. Khoảng 100.300 ngôi nhà bị phá hủy hoàn toàn hoặc hư hại một phần do động đất và sóng thần.
Thảm họa đã gây ra các sự cố liên tiếp tại Nhà máy Điện hạt nhân Fukushima số 1 và 2, đồng thời khiến nhiều nhà máy điện hạt nhân khác phải ngừng hoạt động.
Thảm họa kép ngày 11/3/2011 đã khiến toàn bộ đất nước Nhật Bản rơi vào tình trạng tồi tệ nhất kể từ sau Chiến tranh Thế giới thứ II.
- Haiti, năm 2010 (7,0 độ):
Ngày 12/1/2010, một trận động đất có độ lớn 7 và tâm chấn ở độ sâu khoảng 13km, kéo dài 55 giây, đã san phẳng hầu như toàn bộ thủ đô Port-Au-Prince của Haiti, làm hàng chục nghìn người thiệt mạng và khoảng 1,5 triệu người mất nhà ở. Số người chết trong trận động đất năm đó ước tính trong khoảng 46.000 người đến hơn 300.000 người. Trận động đất đã để lại một hậu quả lâu dài hơn là khiến khoảng 4.000-6.000 người dân Haiti bị tàn tật vĩnh viễn và cho đến nay họ vẫn đang chật vật để khôi phục lại cuộc sống của mình.
- Trung Quốc, năm 2008 (8,0 độ):
Một trận động đất có độ lớn 8,0 độ xảy ra ở tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc, ngày 12/5/2008, làm 87.000 người thiệt mạng, và 10 triệu người mất nhà cửa, phá hủy hàng triệu công trình dân sinh và xã hội vì cơn giận dữ khủng khiếp của thiên nhiên. Dù tâm chấn ở tỉnh Tứ Xuyên nhưng cả Thượng Hải và Bắc Kinh đều cảm nhận thấy mặt đất rung chuyển khi động đất xảy ra. Đây là thảm họa lớn nhất của Trung Quốc sau trận động đất Đường Sơn năm 1976.
- Pakistan, năm 2005 (7,6 độ):
Ngày 8/10/2005, khu vực Kashmir của Pakistan phải hứng chịu một trận động đất có độ lớn 7,6 độ, làm 80.000 người thiệt mạng, 4 triệu người mất nhà cửa. Tâm chấn của động đất ở thủ phủ Muzaffarabad của vùng Kashmir. Nhiều thị trấn trong khu vực chỉ còn lại là những đống đổ nát hoang tàn sau động đất kinh hoàng này.
- Indonesia, năm 2004 (9,3 độ):
Năm 2004, một trận động đất có độ lớn 9,3 độ kéo theo sóng thần ở ngoài khơi đảo Sumatra, Tây Indonesia, đã cướp đi sinh mạng của 230.000 người ở các quốc gia ven bờ Ấn Độ Dương, trong đó có 168.000 người Indonesia. Đây là một trong những thảm họa thiên nhiên tàn khốc nhất lịch sử nhân loại. Trước đó không có cảnh báo về sóng thần khiến người dân không có thời gian để sơ tán, dù thời gian con sóng tấn công các châu lục cách nhau nhiều giờ. Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), năng lượng khổng lồ tỏa ra từ trận động đất này được ví tương đương với năng lượng của 23.000 quả bom nguyên tử từng thả xuống Hiroshima, Nhật Bản.
- Ấn Độ, năm 2001 (7,9 độ):
Ngày 26/1/2001, tại bang Gujarat, Tây Bắc Ấn Độ xảy ra trận động đất với cường độ mạnh 7,9 độ, làm 20.000 người thiệt mạng, hơn 500 tòa nhà bị phá hủy hoàn toàn, các hệ thống cung cấp điện và điện thoại bị phá hủy trên diện rộng.
- Papua New Guinea, năm 1998, (7,0 độ):
Ngày 17/7/1998, Papua New Guinea rung chuyển bởi hai trận động đất, mỗi trận đều có độ lớn 7 độ. Hai trận động đất dưới đáy biển với cường độ 7 độ đã tạo ra 3 đợt sóng thần, làm chết ít nhất 2.100 người ở gần thị trấn Aitape trên bờ biển phía Bắc của Papua New Guinea, nơi được cho là nằm trong "vành đai lửa" Thái Bình Dương thường xảy ra động đất và núi lửa.
- Philippines, năm 1976 (7,9 độ):
Chỉ sau nửa đêm 17/8/1976, một trận động đất có độ lớn 7,9 độ xảy ra gần các đảo Mindanao và Sulu của Philippines, gây sóng thần cao đến 5 m ở điểm cao nhất, cuốn trôi hàng nghìn người dân khi họ đang chìm trong giấc ngủ. Khoảng từ 5.000 đến 8.000 người đã thiệt mạng, khiến đây trở thành một trong những thảm họa thiên nhiên tồi tệ nhất lịch sử Philippines.
- Trung Quốc, năm 1976 (7,8 độ):
Trận động đất có độ lớn 7,8 độ xảy ra ngày 28/7/1976, ở Đường Sơn, Trung Quốc, chỉ kéo dài 10 giây nhưng đã làm 500.000 người thiệt mạng. Đây được coi là trận động đất kép bởi cơn dư chấn xảy ra 16 tiếng sau cơn rung chuyển đầu tiên cũng mạnh 7,8 độ.
- Chile, năm 1960 (9,5 độ):
Trận động đất có cường độ mạnh nhất từng xảy ra trên thế giới xuất hiện tại Chile ngày 22/5/1960. Gần 5.000 người thiệt mạng và bị thương, hơn 2 triệu người mất nhà cửa vì đợt thiên tai được ví như "cơn thịnh nộ của lòng đất".
Sau động đất, sóng thần xuất hiện và tàn phá cảng Puerto Saavedra. Thảm họa gây thiệt hại khoảng 550 triệu USD cho Chile, trong khi 170 người ở Nhật Bản và Philippines thiệt mạng khi sóng thần tràn qua bờ biển các nước này.
Một ngày sau, núi lửa Volcán Puyehue phun trào, tạo thành cột tro bụi 6.000 m và kéo dài thảm kịch thêm nhiều tuần sau đó…/.
Theo TTXVN