Phiên khai mạc Kỳ họp thứ hai Đại hội Đại biểu nhân dân toàn quốc Trung Quốc khóa XIV diễn ra tại Đại lễ đường Nhân dân ở thủ đô Bắc Kinh ngày 5-3. Ảnh: Tân Hoa xã
Ngày 5/3/2024, tại phiên khai mạc kỳ họp thứ hai Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc (Quốc hội) Trung Quốc khóa XIV, Thủ tướng Lý Cường đã trình bày bản Báo cáo công tác chính phủ. Dưới đây là toàn văn bản báo cáo công tác nói trên.
Thưa các quý vị đại biểu!
Bây giờ, thay mặt Quốc vụ viện (Chính phủ) tôi xin trình bày bản báo cáo công tác với đại hội, đề nghị các đại biểu xem xét và các ủy viên Chính hiệp toàn quốc cho ý kiến.
I. Nhìn lại công tác năm 2023
Năm vừa qua là năm đầu tiên thực hiện toàn diện tinh thần Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XX Đảng Cộng sản Trung Quốc (Đại hội XX) và là năm đầu tiên Chính phủ nhiệm kỳ này thực hiện nhiệm vụ của mình theo quy định của pháp luật. Đối diện với môi trường quốc tế hết sức phức tạp và nhiệm vụ ổn định, phát triển, cải cách trong nước khó khăn nặng nề, Trung ương Đảng với hạt nhân là đồng chí Tập Cận Bình đã đoàn kết, lãnh đạo nhân dân các dân tộc trên cả nước chống chọi với áp lực từ bên ngoài, vượt qua khó khăn bên trong, nỗ lực phấn đấu, công tác phòng chống dịch COVID-19 thực hiện được bước chuyển giai đoạn suôn sẻ, giành thắng lợi to lớn mang tính quyết định, các mục tiêu, nhiệm vụ chủ yếu về phát triển kinh tế - xã hội trong cả năm đã hoàn thành xuất sắc, phát triển chất lượng cao được thúc đẩy vững chắc, việc xây dựng nhà nước hiện đại hóa xã hội chủ nghĩa toàn diện tiến những bước vững chắc.
- Nền kinh tế về tổng thể đang phục hồi và cải thiện, GDP vượt 126.000 tỷ nhân dân tệ (NDT), mức tăng trưởng đạt 52%, tốc độ tăng trưởng thuộc top đầu các nền kinh tế lớn trên thế giới, tạo thêm việc làm mới cho 12,44 triệu người ở thành thị, tỷ lệ thất nghiệp ở khu vực thành thị được khảo sát trung bình là 52%, giá tiêu dùng tăng 0,2%, cán cân thanh toán quốc tế về cơ bản duy trì được cân bằng.
Việc xây dựng hệ thống ngành nghề hiện đại hóa đạt được những tiến triển quan trọng, các ngành truyền thống tăng tốc chuyển đổi và nâng cấp, các ngành mới nổi mang tính chiến lược phát triển mạnh mẽ, các ngành trong tương lai được bố trí một cách có trật tự, các ngành sản xuất tiên tiến và dịch vụ hiện đại có sự hội nhập sâu rộng và một loạt thành tựu đổi mới ngành nghề lớn đã đạt đến trình độ tiên tiến quốc tế. Máy bay cỡ lớn nội địa C919 đã được đưa vào vận hành thương mại, tàu du lịch cỡ lớn trong nước được chế tạo thành công, sản xuất và kinh doanh các phương tiện sử dụng năng lượng mới chiếm tỷ trọng trên 60% thị phần toàn cầu.
- Đổi mới khoa học công nghệ đạt bước đột phá mới, đẩy mạnh xây dựng hệ thống phòng thí nghiệm quốc gia: Công nghệ cốt lõi đã đạt được những kết quả tốt đẹp, việc nghiên cứu chế tạo các thiết bị cao cấp như động cơ máy bay, tua bin khí và các tổ máy điện hạt nhân thế hệ thứ tư có tiến triển vượt bậc, những thành quả đổi mới trong các lĩnh vực tiên tiến như trí tuệ nhân tạo và công nghệ lượng tử liên tục xuất hiện. Doanh thu của các hợp đồng công nghệ tăng 286%. Năng lực phát triển theo định hướng đổi mới tiếp tục được cải thiện.
- Cải cách mở cửa được thúc đẩy theo chiều sâu, vòng mới cải cách các cơ quan ở trung ương cơ bản hoàn thành, ở cấp địa phương được triển khai có trật tự. Tăng cường xây dựng thị trường thống nhất toàn quốc. Triển khai các hành động nhằm đi sâu và cải cách doanh nghiệp nhà nước, ban hành các chính sách thúc đẩy sự phát triển và tăng trưởng của nền kinh tế tư nhân. Hoàn thiện hơn nữa việc bố trí xây dựng thí điểm khu vực thương mại tự do. Tỷ trọng xuất khẩu trên thị trường quốc tế vẫn ổn định, việc sử dụng cơ cấu vốn nước ngoài trên thực tế đã được tối ưu hóa, ảnh hưởng và sức hấp dẫn quốc tế của việc cùng xây dựng “Vành đai và Con đường” ngày càng trở nên rõ ràng hơn.
- Nền tảng phát triển an toàn được củng cố, sản lượng lương thực đạt 695 triệu tấn, tiếp tục lập kỷ lục mới. Nguồn cung cấp năng lượng ổn định. Khả năng tự kiểm soát của các chuỗi ngành nghề và cung ứng quan trọng được cải thiện. Rủi ro trong các lĩnh vực kinh tế, tài chính trọng điểm từng bước được tháo gỡ. Việc xây dựng cơ sở hạ tầng hiện đại hóa không ngừng được tăng cường.
- Chất lượng môi trường sinh thái không ngừng được cải thiện, cuộc chiến chống ô nhiễm được đi sâu triển khai, lượng phát thải các chất ô nhiễm chính tiếp tục giảm, chất lượng nước mặt và vùng nước ven biển tiếp tục được cải thiện. Cuộc chiến khó khăn của dự án “Tam Bắc” (vùng Tây Bắc, Hoa Bắc và Đông Bắc) đã được triển khai toàn diện. Công suất lắp đặt của sản xuất điện năng lượng tái tạo trong lịch sử đã vượt quá công suất nhiệt điện, với hơn một nửa công suất lắp đặt mới trên thế giới trong suốt cả năm.
- Bảo vệ sinh kế của người dân hiệu quả. Thu nhập bình quân đầu người tăng 61%, khoảng cách thu nhập giữa thành thị và nông thôn tiếp tục thu hẹp. Kết quả của cuộc chiến xóa đói giảm nghèo được củng cố và mở rộng, thu nhập của cư dân ở các khu vực đã thoát nghèo tăng 84%. Tăng trợ cấp tài chính cho giáo dục bắt buộc, lương hưu cơ bản, chăm sóc y tế cơ bản, tăng trợ cấp tài chính và mở rộng phạm vi hỗ trợ cho các đối tượng. Tiêu chuẩn khấu trừ thuế thu nhập cá nhân bổ sung đặc biệt cho “một người già và một trẻ nhỏ” đã được nâng lên, mang lại lợi ích cho hơn 66 triệu người nộp thuế. Tăng cường cải tạo các đô thị cũ và cung cấp nhà ở giá cả phải chăng, mang lại lợi ích cho hàng chục triệu gia đình.
Nhìn lại một năm qua, nhiều khó khăn, thách thức đan xen, chồng chéo, nền kinh tế đất nước phát triển theo kiểu làn sóng và tiến lên theo kiểu quanh co trắc trở, những thành tích đạt được là không hề dễ dàng. Nhìn từ góc độ quốc tế, kinh tế thế giới phục hồi yếu, xung đột địa chính trị ngày càng gia tăng, chủ nghĩa bảo hộ và chủ nghĩa đơn phương tăng lên, những tác động bất lợi của môi trường bên ngoài đến sự phát triển của Trung Quốc tiếp tục gia tăng. Nhìn từ góc độ trong nước, sau 3 năm chịu ảnh hưởng của dịch COVID-19, việc phục hồi kinh tế còn nhiều khó khăn, những mâu thuẫn sâu xa tích tụ trong thời gian dài ngày càng gia tăng, nhiều tình huống mới, vấn đề mới nối tiếp nhau xuất hiện. Nhu cầu bên ngoài giảm và nhu cầu trong nước yếu va chạm nhau, các vấn đề mang tính chu kỳ và cơ cấu cùng tồn tại, những rủi ro như bất động sản, nợ địa phương và các tổ chức tài chính vừa và nhỏ ở một số nơi trở nên nổi bật, một số khu vực phải gánh chịu thiên tai nghiêm trọng như lũ lụt, bão và động đất. Trong hoàn cảnh như vậy, những vấn đề nan giải trong lựa chọn chính sách và thúc đẩy công việc đã tăng lên đáng kể. Bằng sự nỗ lực chung của cả nước, không những đã đạt được mục tiêu phát triển như dự kiến trong năm mà còn có những thay đổi tích cực về nhiều mặt. Đặc biệt, chúng ta đã hiểu sâu hơn về tính quy luật của công tác kinh tế trong thời đại mới và tích lũy được những kinh nghiệm quý báu của việc vượt qua những khó khăn lớn.
Kinh nghiệm là rất quý giá, thực tiễn đã chứng minh đầy đủ rằng dưới sự lãnh đạo mạnh mẽ của Trung ương Đảng với đồng chí Tập Cận Bình là hạt nhân, người dân Trung Quốc có dũng khí, trí tuệ và khả năng vượt qua mọi khó khăn, trở ngại, sự phát triển của Trung Quốc chắc chắn sẽ trải qua sóng gió và có một tương lai tươi sáng!
Trong một năm qua, chúng ta đã đi sâu học tập và quán triệt tinh thần của Đại hội XX và Hội nghị toàn thể lần thứ 2 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc khóa XX, dựa theo các quyết định, sự sắp xếp của Trung ương Đảng, chúng ta chủ yếu thực hiện các công tác sau:
Một là, tăng cường nỗ lực kiểm soát vĩ mô, thúc đẩy liên tục cải thiện hiệu quả kinh tế. Trước những thách thức gay gắt và đặc điểm phục hồi kinh tế sau dịch bệnh, chúng ta đã phối hợp giữa ổn định tăng trưởng và tăng cường dự trữ, tập trung củng cố nền tảng, chú trọng thực thi chính sách chính xác, nắm bắt thời điểm, mức độ và hiệu quả kiểm soát vĩ mô, tăng cường điều chỉnh ngược chu kỳ, kiên quyết không “bơm vốn” và kích thích mạnh trong ngắn hạn, nỗ lực thúc đẩy phát triển chất lượng cao, tình hình kinh tế trong cả năm có xu hướng lúc đầu ở mức thấp, dần cao lên và sau đó ổn định. Tập trung mở rộng nhu cầu trong nước, tối ưu hóa cơ cấu, củng cố niềm tin, phòng ngừa và giải quyết rủi ro, tiếp tục tối ưu hóa một số chính sách mang tính giai đoạn, triển khai một số chính sách mới kịp thời, tạo ra sự kết hợp chính sách có hiệu quả. Chính sách tài khóa được nâng cao hiệu quả, tăng cường đảm bảo chi tiêu trong các lĩnh vực trọng điểm, ưu đãi thuế mới trong cả năm vượt 22.000 tỷ NDT và phát hành thêm 1.000 tỷ NDT trái phiếu kho bạc để hỗ trợ phục hồi và tái thiết sau thiên tai, đồng thời tăng cường khả năng phòng ngừa, giảm nhẹ và cứu trợ sau thiên tai. Chính sách tiền tệ chính xác và hiệu quả, với hai lần giảm tỷ lệ dự trữ tiền gửi và hai lần giảm lãi suất chính sách và các khoản vay cho đổi mới công nghệ, sản xuất tiên tiến, doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ và phát triển xanh tăng đáng kể. Ban hành chính sách tiêu dùng nhằm hỗ trợ ngành ô tô, nội thất gia đình, sản phẩm điện tử, du lịch... Tiêu dùng số lượng lớn đã phục hồi đều đặn và tiêu dùng dịch vụ hàng ngày cũng tăng tốc phục hồi. Phát huy vai trò của đầu tư Chính phủ trong việc tạo đòn bẩy và xây dựng các chính sách khuyến khích đầu tư tư nhân, đầu tư vào năng lượng, thuỷ lợi và các cơ sở hạ tầng và các ngành sản xuất khác tăng trưởng nhanh chóng. Đầu tư vào cơ sở hạ tầng và các ngành sản xuất khác đã tăng trưởng nhanh chóng. Thực hiện chính sách đặc thù của thành phố để tối ưu hóa quy định về bất động sản, thúc đẩy giảm chi phí cho vay mua nhà và tích cực thúc đẩy công tác đảm bảo bàn giao nhà ở. Ban hành và thực thu phương án trọn gói giải quyết các khoản nợ của địa phương, phân loại xử lý rủi ro tài chính, duy trì điểm giới hạn cuối để không xảy ra rủi ro mang tính hệ thống.
Hai là, dựa vào đổi mới sáng tạo để dẫn dắt nâng cấp ngành nghề, tăng cường động lực mới cho phát triển đô thị và nông thôn. Tăng cường sức mạnh khoa học-công nghệ chiến lược quốc gia, đẩy nhanh thực hiện các dự án khoa học-công nghệ trọng điểm. Thúc đẩy toàn diện công nghiệp hóa kiểu mới. Ban hành các biện pháp ổn định hoạt động kinh tế công nghiệp, hỗ trợ các ngành sản xuất tiên tiến, nâng cao tỷ lệ khấu trừ chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D) cho doanh nghiệp các ngành trọng điểm, thúc đẩy phát triển chất lượng cao chuỗi sản xuất trọng điểm, lợi nhuận của các doanh nghiệp công nghiệp chuyển từ giảm sang tăng. Tăng tốc phát triển kinh tế số, tỷ lệ phổ cập người sử dụng 5G hơn 50%, đi sâu thực hiện chiến lược đô thị hóa kiểu mới, nới lỏng hơn nữa điều kiện đăng ký hộ khẩu ở thành phố, nâng cao năng lực chống chịu tổng hợp của các quận/huyện, tỷ lệ đô thị hóa của dân số thường trú nâng lên 662%. Tăng cường chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp, triển khai mạnh mẽ công tác phòng chống thiên tai và thu hoạch mùa màng, thực hiện chương trình hành động mới nâng năng lực sản xuất lương thực lên hàng trăm triệu tấn, thúc đẩy vững chắc việc tái thiết nông thôn. Hoàn thiện thể chế và cơ chế phát triển hài hòa khu vực, ban hành một loạt biện pháp mới thực hiện chiến lược trọng điểm khu vực, triển khai nhiều dự án lớn, không ngừng tăng cường tính hài hòa và tính cân bằng trong phát triển khu vực.
Ba là, đi sâu cải cách và mở rộng mở cửa, tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh. Ban hành phương án công tác tổng thể xây dựng thị trường thống nhất toàn quốc, loại bỏ một số quy định chính sách cản trở sự cạnh tranh công bằng. Lần lượt ban hành các chính sách hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, thiết lập cơ chế liên lạc trao đổi thường xuyên giữa chính phủ và doanh nghiệp, triển khai các hành động đặc biệt để xử lý nợ đọng của doanh nghiệp, tăng cường chấn chỉnh việc thu phí sai quy định. Đẩy mạnh cải cách trên các lĩnh vực như tài chính thuế vụ, nông nghiệp nông thôn, bảo vệ môi trường sinh thái… Thúc đẩy ổn định quy mô ngoại thương, tối ưu hóa kết cấu, xuất khẩu “ba sản phẩm mới” xe điện, pin Lithium và sản phẩm quang điện tăng gần 30%. Hoàn thiện chính sách thu hút đầu tư nước ngoài, mở rộng sự cởi mở về thể chế. Thúc đẩy vững chắc phát triển chất lượng cao của việc cùng xây dựng Sáng kiến “Vành đai và con đường” (BRI), trao đổi thương mại và đầu tư với các nước cùng xây dựng tăng trưởng tương đối nhanh.
Bốn là, tăng cường bảo vệ và quản lý môi trường sinh thái, đẩy nhanh chuyển đổi xanh các phương thức phát triển. Đi sâu thúc đẩy xây dựng Trung Quốc tươi đẹp. Tiếp tục cuộc chiến bảo vệ trời xanh, nước biếc, đất sạch. Đẩy nhanh thực hiện các công trình trọng điểm bảo vệ và khôi phục các hệ sinh thái quan trọng. Làm tốt công tác phòng, chống tổng hợp tình trạng xói mòn đất, sa mạc hóa. Tăng cường công tác thanh tra bảo vệ môi trường sinh thái. Ban hành chính sách hỗ trợ phát triển các ngành công nghiệp xanh, ít carbon. Thúc đẩy chuyển đổi phát thải cực thấp trong các ngành công nghiệp trọng điểm. Khởi động xây dựng các thành phố và công viên thí điểm đạt đỉnh carbon đầu tiên. Tích cực tham gia và thúc đẩy quản lý khí hậu toàn cầu.
Năm là, nỗ lực đảm bảo sinh kế của người dân, thúc đẩy phát triển sự nghiệp xã hội. Tập trung vào những mối quan tâm của quần chúng, làm tốt công tác dân sinh. Chú trọng ổn định việc làm, ban hành chính sách hỗ trợ doanh nghiệp ổn định và mở rộng việc làm, tăng cường dịch vụ xúc tiến việc làm cho các nhóm đối tượng chủ chốt như sinh viên tốt nghiệp đại học, hơn 33 triệu người đã thoát nghèo và có việc làm. Tăng cường xây dựng các mắt xích yếu trong giáo dục nghĩa vụ, thực hiện tốt công tác “hai giảm”, giảm lãi suất tín dụng hỗ trợ quốc gia mang lại lợi ích cho hơn 11 triệu sinh viên. Thực hiện các biện pháp kiểm soát lây nhiễm COVID-19, triển khai vững chắc công tác phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm như cúm, viêm phổi do vi khuẩn Mycoplasma pneumoniae gây ra… Thực hiện thống nhất khám chữa bệnh ngoại trú cho công nhân viên chức có bảo hiểm y tế. Tăng cường xây dựng các cơ sở dịch vụ tổng hợp cộng đồng, phát triển mạnh dịch vụ hỗ trợ bữa ăn cho người cao tuổi. Nâng cao tiêu chuẩn trợ giúp ưu đãi. Tăng cường bảo vệ nhóm đối tượng gặp hoàn cảnh khó khăn. Ứng phó hiệu quả với thiên tai lũ lụt nghiêm trọng ở các lưu vực như Hải Hà…, làm tốt công tác cứu hộ cứu nạn khẩn cấp như trận động đất ở Tích Thạch Sơn, Cam Túc…, tăng cường công tác tái thiết khôi phục sau thiên tai. Thúc đẩy phát triển kế thừa văn hóa, khôi phục hoàn toàn thị trường du lịch. Phát triển các môn thể thao đại chúng đang bùng nổ, tổ chức thành công Đại hội thể thao Thành Đô, Á Vận hội Hàng Châu và Đại hội thể thao người khuyết tật châu Á, các vận động viên Trung Quốc đạt được thành tích cao.
Sáu là, tăng cường toàn diện xây dựng chính phủ, nâng cao năng lực quản lý. Kiên định bảo vệ quyền uy và sự lãnh đạo tập trung thống nhất của Trung ương Đảng với đồng chí Tập Cận Bình làm hạt nhân, thực hiện tốt người thực thi, người hành động và người làm việc thật sự các quyết sách và sắp xếp của Trung ương Đảng. Đi sâu triển khai việc học tập và quán triệt giáo dục chủ đề tư tưởng Tập Cận Bình về chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc trong thời đại mới. Kiên trì đặt xây dựng chính trị ở vị trí hàng đầu, nâng cao toàn diện năng lực thực hiện nhiệm vụ của chính phủ. Trình 10 dự luật lên Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét, xây dựng và sửa đổi 25 quy định hành chính, triển khai chương trình hành động 3 năm nâng cao chất lượng thực thi pháp luật hành chính. Tự giác chấp hành sự giám sát theo pháp luật. Xử lý nghiêm túc các đề xuất kiến nghị của đại biểu Nhân đại và đề án của ủy viên Chính hiệp. Chú trọng công tác điều tra, nghiên cứu, nỗ lực thúc đẩy chính sách và công tác phù hợp với thực tế, gần gũi với quần chúng nhân dân. Tối ưu hóa thể chế công tác giám sát. Tăng cường xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch và đấu tranh chống tham nhũng. Thực hiện nghiêm túc tinh thần 8 quy định của Trung ương, tiếp tục chấn chỉnh “Tứ phong” (chủ nghĩa hình thức, chủ nghĩa quan liêu, chủ nghĩa hưởng lạc và chủ nghĩa xa hoa), đẩy mạnh công tác thanh tra, chấn chỉnh các đơn vị tài chính, doanh nghiệp nhà nước... Đổi mới và hoàn thiện quản trị cơ sở ở thành thị và nông thôn. Triển khai tốt công tác tiếp dân. Chú ý đến sản xuất an toàn và quản lý tình trạng khẩn cấp, triển khai các cuộc điều tra đặc biệt và khắc phục các nguy cơ tai nạn nghiêm trọng. Thúc đẩy hoàn thiện hệ thống an toàn quốc gia. Tăng cường quản lý tổng hợp trị an xã hội, trấn áp hiệu quả các hoạt động tội phạm vi phạm pháp luật như lừa đảo trên mạng, việc xây dựng Trung Quốc an toàn đạt được tiến triển mới.
Trong một năm qua, ngoại giao nước lớn đặc sắc Trung Quốc được thúc đẩy toàn diện. Các nhà lãnh đạo Đảng và Nhà nước như Chủ tịch Tập Cận Bình đã đến thăm nhiều nước, tham dự các sự kiện đa phương và song phương quan trọng như Hội nghị các nhà lãnh đạo BRICS, Diễn đàn cấp cao APEC, chuỗi hội nghị các nhà lãnh đạo hợp tác Đông Á… Tổ chức thành công các sự kiện ngoại giao quan trọng như Hội nghị cấp cao Trung Quốc-Trung Á và Diễn đàn cấp cao hợp tác quốc tế “Vành đai và Con đường” lần thứ 3. Thúc đẩy xây dựng cộng đồng chung vận mệnh nhân loại, thực hiện sáng kiến phát triển toàn cầu, sáng kiến an ninh toàn cầu, sáng kiến văn minh toàn cầu, làm sâu sắc và mở rộng quan hệ đối tác toàn cầu, Trung Quốc phát huy vai trò tích cực và mang tính xây dựng trong việc giải quyết các điểm nóng quốc tế và khu vực. Trung Quốc đã có những đóng góp quan trọng trong việc thúc đẩy hòa bình và phát triển thế giới.
Thưa các quý vị đại biểu!
Những thành tựu đạt được trong năm qua cơ bản là nhờ sự lãnh đạo của Tổng Bí thư Tập Cận Bình, sự chỉ đạo khoa học của Tư tưởng Tập Cận Bình về chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc trong thời đại mới và sự lãnh đạo quyết liệt của Trung ương Đảng, sự đoàn kết, phấn đấu của toàn Đảng toàn quân và toàn dân cả nước với đồng chí Tập Cận Bình là hạt nhân. Thay mặt Quốc vụ viện, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới nhân dân các dân tộc trong nước, tất cả các đảng phái dân chủ, các tổ chức nhân dân và các giới trong xã hội! Xin gửi lời cảm ơn chân thành đến đồng bào ở Khu hành chính đặc biệt Hong Kong, Khu hành chính đặc biệt Macau, đồng bào Đài Loan và kiều bào ở nước ngoài! Xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các chính phủ, tổ chức quốc tế và bạn bè từ tất cả các nước trên toàn thế giới quan tâm và ủng hộ Trung Quốc xây dựng hiện đại hóa!
Bên cạnh việc khẳng định những thành tựu đạt được, chúng ta cũng nhận thức rõ những khó khăn, thách thức đang đối diện. Động lực tăng trưởng kinh tế thế giới còn yếu, các vấn đề điểm nóng trong khu vực xảy ra thường xuyên, tính phức tạp, nghiêm trọng và bất ổn của môi trường bên ngoài ngày càng gia tăng. Nền tảng để nền kinh tế nước ta tiếp tục phục hồi vẫn chưa vững chắc, nhu cầu hiệu quả không đủ, một số ngành dư thừa năng lực sản xuất, kỳ vọng xã hội yếu, các rủi ro tiềm ẩn vẫn tương đối nhiều, vòng tuần hoàn bên trong tồn tại điểm nghẽn, vòng tuần hoàn quốc tế bị quấy nhiễu. Một bộ phận doanh nghiệp nhỏ và vừa gặp khó khăn trong hoạt động. Áp lực việc làm tổng thể và mâu thuẫn mang tính kết cấu cùng tồn tại, dịch vụ công vẫn còn nhiều bất cập. Nguồn lực tài chính cơ sở của một số địa phương tương đối căng thẳng, năng lực đổi mới khoa học công nghệ chưa mạnh, cải cách các lĩnh vực trọng điểm vẫn còn nhiều khúc mắc. Quản lý và bảo vệ môi trường sinh thái vẫn là một nhiệm vụ nặng nề. Các khâu yếu kém của sản xuất an toàn không thể xem nhẹ. Công tác của chính phủ còn thiếu sót, chủ nghĩa hình thức, chủ nghĩa quan liêu vẫn tương đối nổi bật, một số biện pháp cải cách phát triển chưa được thực hiện đến nơi đến chốn. Một số cán bộ thiếu tinh thần trách nhiệm và chăm chỉ, thụ động trốn tránh trách nhiệm. Ở một số lĩnh vực, vấn đề tham nhũng vẫn còn tương đối phổ biến. Chúng ta phải đối mặt trực diện với những vấn đề và thách thức, nỗ lực hết mình để làm tốt công tác, quyết không phụ sự kỳ vọng và tin tưởng của nhân dân!
II. Yêu cầu tổng thể về phát triển kinh tế-xã hội và định hướng chính sách năm 2024
Năm 2024 là tròn 75 năm thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, năm then chốt để thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của Quy hoạch 5 năm lần thứ 14. Muốn làm tốt công tác của Chính phủ, phải kiên trì tuân theo sự lãnh đạo kiên cường của Trung ương Đảng với đồng chí Tập Cận Bình làm hạt nhân, lấy tư tưởng Tập Cận Bình về Chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc trong thời đại mới làm chỉ đạo, thực hiện đầy đủ tinh thần Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XX của Đảng Cộng sản Trung Quốc và Hội nghị trung ương 2, dựa theo sự triển khai của Hội nghị Công tác kinh tế trung ương, duy trì quan điểm chung là tìm kiếm tiến bộ trong khi duy trì ổn định, thực hiện đầy đủ, chính xác và toàn diện khái niệm phát triển mới, đẩy nhanh xây dựng mô hình phát triển mới, tập trung thúc đẩy phát triển chất lượng cao, đi sâu cải cách và mở cửa toàn diện, phát huy tính tự lực, tự cường về khoa học công nghệ cao, tăng cường mức độ kiểm soát vĩ mô, phối hợp giữa mở rộng nhu cầu trong nước và tăng cường cải cách mang tính cơ cấu theo hướng trọng cung, phối hợp giữa đô thị hóa kiểu mới và chấn hưng toàn diện nông thôn, đồng thời phối hợp giữa phát triển chất lượng cao và an toàn ở trình độ cao, tăng cường sức sống kinh tế, ngăn ngừa và tháo gỡ rủi ro, nâng cao kỳ vọng xã hội, củng cố và tăng cường xu hướng phục hồi kinh tế tích cực, tiếp tục thúc đẩy nền kinh tế đạt hiệu quả cải thiện về chất và tăng trưởng hợp lý về lượng, nâng cao đời sống và phúc lợi của người dân, duy trì ổn định xã hội, đẩy mạnh toàn diện sự nghiệp xây dựng cường quốc và phục hưng dân tộc theo hướng hiện đại hóa kiểu Trung Quốc.
Dựa trên những phân tích và nhận định tổng hợp, môi trường phát triển của Trung Quốc năm nay vẫn chứa đựng cả cơ hội, rủi ro và thách thức chiến lược, điều kiện thuận lợi lớn hơn yếu tố bất lợi. Trung Quốc có những ưu thế rõ rệt về thể chế, về cầu của một thị trường quy mô rộng lớn, về cung với hệ thống ngành nghề hoàn chỉnh và lợi thế về nhân tài với nhiều lao động chất lượng cao, năng lực đổi mới khoa học và công nghệ tiếp tục được nâng lên, các ngành nghề mới, mô hình mới, động năng mới đang ngày càng lớn mạnh, động lực phát triển nội sinh không ngừng tích lũy, xu hướng cơ bản của phục hồi và cải thiện lâu dài của nền kinh tế không thay đổi và sẽ không thay đổi, phải tăng cường niềm tin và sức mạnh. Đồng thời phải kiên trì tư duy điểm giới hạn cuối cùng, chuẩn bị sẵn sàng để đối phó với nhiều rủi ro và thách thức. Phải quán triệt thực hiện hiệu quả các quyết định và sự sắp xếp của Trung ương Đảng, nắm bắt thời cơ thuận lợi, tận dụng tốt các điều kiện thuận lợi, bằng việc huy động tối đa sự nhiệt tình của cán bộ các tầng lớp xã hội, chắc chắn sẽ vượt qua được những khó khăn, thách thức, thúc đẩy nền kinh tế không ngừng cải thiện và phát triển ổn định lâu dài.
Các mục tiêu phát triển dự kiến chính trong năm nay là: tăng trưởng GDP khoảng 5%; tạo hơn 12 triệu việc làm mới ở đô thị, tỷ lệ thất nghiệp theo khảo sát ở khu vực đô thị khoảng 55%; giá tiêu dùng tăng khoảng 3%; tăng trưởng thu nhập của người dân đồng bộ với tăng trưởng kinh tế. Cán cân thanh toán cơ bản được cân bằng, sản lượng lương thực vượt 650 triệu tấn, mức tiêu thụ năng lượng trên một đơn vị GDP giảm khoảng 25%, chất lượng môi trường sinh thái tiếp tục được cải thiện.
Các mục tiêu dự kiến nêu trên được đưa ra có tính đến tình hình trong nước, quốc tế và nhiều yếu tố khác, ngoài ra còn tính đến cả nhu cầu và khả năng. Mục tiêu tăng trưởng kinh tế dự kiến khoảng 5% có tính đến nhu cầu thúc đẩy việc làm và thu nhập, phòng ngừa và tháo gỡ rủi ro, phù hợp với Quy hoạch 5 năm lần thứ 14 và mục tiêu cơ bản thực hiện hiện đại hóa, đồng thời tính đến tiềm năng tăng trưởng kinh tế và các điều kiện hỗ trợ, phản ánh yêu cầu phải chủ động, dám nghĩ dám làm. Để đạt được mục tiêu đề ra năm nay không phải là việc dễ dàng, đòi hỏi sự tập trung chính sách, nỗ lực gấp đôi và sự đồng tâm hiệp lực của các bên.
Chúng ta phải kiên trì tìm cách tiến lên trong ổn định, thúc đẩy sự ổn định thông qua tiến lên, thiết lập trước rồi tạo đột phá. Ổn định là đại cục và cơ sở, các khu vực và các ban ngành phải đưa ra nhiều chính sách hơn có lợi cho việc ổn định kỳ vọng, ổn định tăng trưởng và ổn định việc làm, thận trọng đưa ra các chính sách mang tính thu hẹp và mang tính kiềm chế, bãi bỏ các chính sách, quy định đi ngược lại phát triển chất lượng cao. Tiến lên là phương hướng, động lực, cái gì nên lập thì phải tích cực, chủ động thiết lập, cái gì nên phá vỡ thì phải kiên quyết phá vỡ trên cơ sở những gì đã xác lập, đặc biệt, phải chủ động chuyển đổi phương thức, điều chỉnh cơ cấu, nâng cao chất lượng, tăng hiệu quả. Tăng cường điều chỉnh ngược chu kỳ và liên chu kỳ các chính sách vĩ mô, tiếp tục thực hiện chính sách tài khóa chủ động, chính sách tiền tệ thận trọng, tăng cường đổi mới và phối hợp các công cụ chính sách.
Chính sách tài khóa chủ động cần được tăng cường phù hợp và nâng cao chất lượng, hiệu quả. Xem xét tổng hợp nhu cầu phát triển và tính bền vững tài chính, tận dụng tốt không gian chính sách tài khóa và tối ưu hóa việc kết hợp các công cụ chính sách. Tỷ lệ thâm hụt dự kiến là 3%, với quy mô thâm hụt là 406.000 tỷ NDT, tăng 180 tỷ NDT so với dự toán ngân sách đầu năm 2023. Dự kiến, thu ngân sách sẽ tiếp tục tăng trưởng trở lại trong năm nay, cùng với việc điều chuyển vốn..., quy mô chi tiêu ngân sách công sẽ là 285.000 tỷ NDT, tăng 11.000 tỷ NDT so với năm trước. Dự kiến sẽ sắp xếp 39.000 tỷ NDT vào trái phiếu đặc biệt của chính quyền địa phương, tăng 100 tỷ NDT so với năm trước. Để giải quyết một cách có hệ thống vấn đề kinh phí cho việc xây dựng một số dự án lớn trong quá trình xây dựng cường quốc, phục hưng dân tộc, từ năm nay có kế hoạch phát hành trái phiếu kho bạc đặc biệt siêu dài hạn trong nhiều năm liên tiếp, đặc biệt để thực hiện các chiến lược lớn của quốc gia và năng lực an ninh trong các lĩnh vực trọng điểm, trong năm nay sẽ phát hành 1.000 tỷ NDT. Hiện nay, rất nhiều phương diện cần tăng cường đầu tư tài chính, ra sức tối ưu hóa cơ cấu chi tiêu, tăng cường hỗ trợ tài chính cho các nhiệm vụ chiến lược trọng điểm quốc gia và sinh kế cơ bản của người dân, đồng thời kiểm soát chặt chẽ chi tiêu thông thường. Tài chính trung ương sẽ tăng cường chuyển giao cân bằng cho các địa phương, ưu tiên cho các địa phương còn khó khăn, chính quyền các tỉnh đẩy mạnh phân bổ nguồn lực tài chính và đảm bảo điểm mấu chốt của “3 bảo đảm” (bảo đảm sinh kế cơ bản của người dân, bảo đảm tiền lương và bảo đảm chi phí hoạt động) ở cấp cơ sở. Thực hiện chính sách giảm thuế, hạ phí mang tính cơ cấu, tập trung hỗ trợ đổi mới công nghệ và phát triển sản xuất. Làm nghiêm kỷ luật tài chính, tăng cường giám sát tài chính kế toán, nghiêm cấm các dự án hình tượng, dự án hình ảnh, kiên quyết chấm dứt tình trạng lãng phí. Chính quyền các cấp phải quen với lối sống thắt chặt, thực sự thận trọng trong việc lập ngân sách và sử dụng quỹ tài chính một cách hiệu quả và có kết quả thực tế.
Chính sách tiền tệ thận trọng phải linh hoạt, phù hợp, chính xác và hiệu quả, thanh khoản phải được duy trì ở mức hợp lý và đầy đủ, quy mô tài chính xã hội và cung tiền phải phù hợp với mục tiêu dự kiến về tăng trưởng kinh tế và mặt bằng giá cả. Tăng cường điều chỉnh về tổng khối lượng và cơ cấu, khôi phục nguồn dự trữ, nâng cao hiệu quả và tăng cường hỗ trợ cho các chiến lược lớn, các lĩnh vực trọng điểm và các liên kết còn yếu. Thúc đẩy chi phí tài chính xã hội toàn diện có giảm trong ổn định. Làm trơn tru cơ chế truyền tải chính sách tiền tệ để tránh nguồn vốn nhàn rỗi. Tăng cường tính ổn định vốn có của thị trường vốn. Giữ tỷ giá hối đoái của đồng nhân dân tệ ở mức hợp lý và cân bằng. Đất nước về cơ bản ổn định. Phát triển mạnh tài chính công nghệ, tài chính xanh, tài chính toàn diện, tài chính hưu trí, tài chính số. Tối ưu hóa việc tăng cường tín dụng tài chính, chia sẻ rủi ro, chia sẻ thông tin và các biện pháp hỗ trợ khác nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu tài trợ vốn của doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ.
Tăng cường tính nhất quán của định hướng chính sách vĩ mô, tập trung vào tình hình phát triển chung, tăng cường điều phối phối hợp về chính sách tài chính, tiền tệ, việc làm, ngành nghề, khu vực, khoa học và công nghệ, bảo vệ môi trường..., lồng ghép các chính sách phi kinh tế vào đánh giá tính nhất quán của định hướng chính sách vĩ mô, tăng cường phối hợp chính sách và đảm bảo rằng các nỗ lực được thực hiện theo cùng một hướng và hình thành sức mạnh tổng hợp. Các vùng, các ngành phải thận trọng lắng nghe, tiếp thu ý kiến các bên khi xây dựng chính sách, các chính sách liên quan đến doanh nghiệp phải tập trung vào việc kết nối với thị trường và đáp ứng được mối quan tâm của doanh nghiệp. Việc thực thi chính sách phải tăng cường phối hợp, liên kết, phát huy tác dụng tổ hợp, tránh tập trung vào cái này mà gây thiệt hại cho cái kia, hạn chế lẫn nhau. Chính sách dự trữ cho nghiên cứu cần hướng tới tương lai hơn, làm phong phú “hộp công cụ” chính sách và để lại những khoản dự phòng để đảm bảo rằng có thể được triển khai kịp thời và hoạt động hiệu quả nếu cần. Tăng cường theo dõi, đánh giá việc thực hiện chính sách, lấy sự hài lòng của doanh nghiệp và người dân làm tiêu chí quan trọng, có những điều chỉnh, cải tiến kịp thời. Thực hiện chính xác việc công khai và giải thích chính sách, đồng thời tạo ra môi trường chính sách ổn định, minh bạch và có thể dự đoán được.
Để hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển của năm nay, phải đi sâu quán triệt tư tưởng kinh tế của Tập Cận Bình và tập trung vào việc thúc đẩy phát triển chất lượng cao. Tăng cường quan niệm hệ thống, nắm bắt và xử lý ổn thỏa các mối quan hệ lớn, đồng thời lập kế hoạch và thúc đẩy các nhiệm vụ khác nhau một cách tổng thể. Kiên trì chất lượng và hiệu quả là trên hết, tiếp tục củng cố nền tảng và nâng cao hiệu quả mục tiêu kiểm soát vĩ mô, tập trung tìm trọng tâm công tác, trọng điểm chính sách phù hợp với kỳ vọng của doanh nghiệp và người dân, phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng hàng năm, trên tiền đề duy trì điểm mấu chốt là an toàn, tìm cách để giúp đỡ doanh nghiệp. Kiên trì đảm bảo và cải thiện sinh kế của người dân trong quá trình phát triển, tập trung vào những vấn đề tồn tại trong sinh kế của người dân bằng tư duy phát triển và nuôi dưỡng các điểm tăng trưởng kinh tế mới, đồng thời giải quyết các nhu cầu và nỗi lo cấp thiết của người dân. Về cơ bản, thúc đẩy phát triển chất lượng cao phụ thuộc vào cải cách. Chúng ta phải đi sâu cải cách mở cửa với quyết tâm và cường độ cao hơn, thúc đẩy sự kết hợp hiệu quả giữa thị trường và chính phủ, tiếp tục kích thích và nâng cao sức sống xã hội, đồng thời thúc đẩy sự phát triển chất lượng cao để đạt được những kết quả mới.
(Còn tiếp)
Theo TTXVN