Thực hiện chương trình làm việc năm 2025, ngày 25 tháng 11 năm 2025, tại Hà Nội, Hội đồng lý luận Trung ương tổ chức hội thảo: “Xác lập mô hình tăng trưởng mới ở Việt Nam giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn đến năm 2045”.
Giáo sư Tạ Ngọc Tấn, Nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ tịch Thường trực Hội đồng lý luận Trung ương và Giáo sư Nguyễn Quang Thuấn, trưởng Tiểu ban Kinh tế, Hội đồng lý luận Trung ương chủ trì Hội thảo.
GS.TS Tạ Ngọc Tấn, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương phát biểu tại Hội thảo (Ảnh: Gia Đức)
Hội thảo đã quy tụ gần 60 đại biểu từ Bộ Ngoại giao, Viện hàn lâm Khoa học xã hội, Ban chính sách, chiến lược Trung ương, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Đại diện Tổ biến tập Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV, Đại học Kinh tế quốc dân, Học viện Tài chính, Đại học Bách khoa Hà Nội, Thường trực và Ban thư ký thuộc Hội đồng lý luận Trung ương.
Phát biểu khai mạc và đề dẫn, Giáo sư Tạ Ngọc Tấn đã nhấn mạnh “Đổi mới mô hình tăng trưởng là một chủ đề” là một chủ đề quan trọng trong quá trình Đổi mới. Thứ nhất, Đại hội XI (năm 2011) xác định “ổn định kinh tế vĩ mô, đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu kinh tế” là một trong các nhiệm vụ chủ yếu và mô hình tăng trưởng được định hướng chuyển từ chiều rộng (dựa nhiều vào vốn, khai thác tài nguyên, lao động) sang “phát triển hợp lý giữa chiều rộng và chiều sâu và được xác lập tại Hội nghị Trung ương 3 khóa XI (tháng 10 năm 2011). Thứ hai, Đại hội XII (năm 2016) tiếp tục nhấn mạnh việc kết hợp có hiệu quả phát triển chiều rộng với chiều sâu, chú trọng phát triển chiều sâu, nâng cao chất lượng tăng trưởng và sức cạnh tranh, thông qua năng suất lao động, khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, và hội nhập quốc tế; và cơ cấu lại một cách đồng bộ. Thứ ba, Đại hội XIII (năm 2021) tiếp tục nhấn mạnh đổi mới mô hình tăng trưởng như nhiệm vụ chiến lược, với khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực cốt lõi. Đặc biệt, Dự thảo văn kiện Đại hội XIV (đang được lấy ý kiến rộng rãi) nhấn mạnh: xác lập mô hình tăng trưởng mới lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực chính.
Định hướng Hội thảo, Giáo sư Tạ Ngọc Tấn đề nghị các chuyên gia, các nhà khoa học, tập trung thảo luận một số vấn đề có liên quan: Một là, bối cảnh quốc tế, trong nước, việc xác lập mô hình tăng trưởng mới của Việt Nam cho giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn 2045 hướng vào hoàn thiện cấu trúc phát triển – được gọi là “ba vòng tròn đồng tâm”. Đó là: (1) Hoàn thiện mô hình chủ nghĩa xã hội Việt Nam trong thế kỷ 21, phát triển sáng tạo những đặc trưng của mô hình chủ nghĩa xã hội, phương hướng xây dựng chủ nghĩa xã hội. (2) Xác lập mô hình phát triển mới với tầm nhìn toàn diện và bao quát về phát triển nhanh, bao trùm và bền vững, tự chủ chiến lược. (3) Xác lập mô hình tăng trưởng kinh tế mới, lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính, gắn với chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi cơ cấu và chất lượng nguồn nhân lực... Hai là, việc xác lập mô hình tăng trưởng mới của Việt Nam sẽ phụ thuộc vào rất nhiều các yếu tối. Ba là, vậy, để xác lập được mô hình tăng trưởng mới cho giai đoạn 2026-2030, chúng ta phải có những giải pháp gì; kiến nghị gì với các cơ quan hữu quan?
Đại biểu tham dự Hội thảo
Hội thảo đã thu hút được 22 bài viết từ các chuyên gia của các cơ quan hữu quan. Hội thảo đã diễn ra trong 2 phiên có 8 báo cáo, 6 ý kiến trao đổi được trình bày, thảo luận. Tất cả các ý kiến đều nhất trí cao sự cần thiết và tầm quan trọng của chủ đề Hội thảo. Đồng thời, các ý kiến bổ sung các vấn đề xoay quanh các vấn đề:
Một là, bối cảnh quốc tế, trong nước đến năm 2030, tầm nhìn 2045 có nhiều thuận lợi những cũng có nhiều thách thức với việc xác lập mô hình tăng trưởng của Việt Nam.
Hai là, về mô hình kinh tế từ góc nhìn các nguồn lực cho phát triển nhanh và bền vững trong giai đoạn mới.
Ba là, kinh nghiệm thành công của Hàn Quốc, Trung Quốc và chưa thành công của Thái Lan.
Bốn là, thể chế vẫn là một vấn đề quan trọng, cần tập trung nâng cao chất lượng thể chế thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hai con số của Việt Nam trong kỷ nguyên vươn mình.
Năm là, những nội hàm đổi mới mô hình phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa của Việt Nam trong kỷ nguyên mới.
Sáu là, vai trò động lực của kinh tế số trong việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng cao ở Việt Nam.
Bảy là, thực trạng và giải pháp phát triển ngành nông nghiệp góp phần xác lập mô hình tăng trưởng mới ở Việt Nam.
Tám là, thực trạng và giải pháp phát huy các khu vực kinh tế nhằm xác lập mô hình tăng trưởng mới ở Việt Nam. Ngoài ra, còn một số vấn đề được thảo luận để làm sâu sắc hơn các nội dung đã được trình bày.
Kết luận Hội thảo, Giáo sư Tạ Ngọc Tấn khẳng định, xác lập mô hình tăng trưởng mới là một điểm mới của Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng. Hội thảo đã đưa ra được các nội hàm, nội dung làm rõ bối cảnh, nội hàm, các yếu tố tác động, các giải pháp, kiến nghị để xác lập được mô hình tăng trưởng mới và chuyển mô hình hiện hữu sang mô hình tăng trưởng mới. Hội thảo cũng đã thảo luận, trao đổi để từ đó, thống nhất, rút ra những nội dung mang tính đặc trưng của mô hình chủ nghĩa xã hội, phương hướng xây dựng chủ nghĩa xã hội. Những ý kiến trong Hội thảo sẽ được tập hợp, nghiên cứu, tiếp thu, bổ sung vào Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng./.
Trần Kim Chung