Ngày 08/8/2025, đồng chí Thượng tướng, PGS. TS. Nguyễn Văn Thành, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Lý luận Trung ương đã dự và tham luận tại Tọa đàm khoa học Đô thị thông minh - Khung pháp lý và lộ trình triển khai, được tổ chức tại Đại học quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh (ĐHQG-HCM). ĐHQG-HCM có quy mô diện tích 643 ha, quy mô đào tạo 100.000 sinh viên, là một trung tâm đào tạo, nghiên cứu khoa học và công nghệ đa ngành, đa lĩnh vực chất lượng cao của cả nước và trọng điểm tại khu vực phía Nam; được định hướng phát triển trở thành khu đô thị đại học thông minh.
Đồng chí Nguyễn Văn Thành, Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Lý luận Trung ương tham luận tại Tọa đàm
Tọa đàm do Bộ Xây dựng, Đại học quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh và Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đồng tổ chức. Tham dự Tọa đàm có đồng chí Nguyễn Thanh Nghị, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh; đồng chí PGS. TS. Vũ Hải Quân, Ủy viên Trung ương Đảng, Giám đốc ĐHQG-HCM; đồng chí Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng ban Chính sách, Chiến lược Trung ương; và đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học ở trong và ngoài nước, các nhà lãnh đạo, quản lý của ĐHQG-HCM, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, và một số địa phương lân cận như Đồng Nai, Cà Mau…
Tọa đàm nhằm tham vấn khung pháp lý, bài học kinh nghiệm trong nước và quốc tế, lộ trình triển khai và đề xuất thí điểm tại Khu đô thị ĐHQG-HCM; thiết thực triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; thực hiện Thông báo kết luận số 30-TB/TGV ngày 13/5/2025 của Tổ giúp việc Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số…
Đại biểu tham dự Tọa đàm tập trung trao đổi, thảo luận về thực trạng xây dựng và phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam; một số vấn đề đặt ra trong thực tiễn triển khai đô thị thông minh tại TP Hồ Chí Minh; định hướng giải pháp để các địa phương triển khai xây dựng, phát triển đô thị thông minh hiệu quả… Ngoài ra, các chuyên gia, nhà khoa học cũng phân tích mô hình đô thị thông minh dựa trên nền tảng tri thức; đề xuất cơ chế thử nghiệm chính sách (sandbox), phát triển hệ sinh thái mở, tích hợp các công nghệ AI, dữ liệu mở và mô hình thành phố số (digital twin) trong quy hoạch và vận hành đô thị, nhất là siêu đô thị như Thành phố Hồ Chí Minh.
Quang cảnh Tọa đàm
Trên cả nước có 37 địa phương (trước sáp nhập) đã ban hành và tổ chức triển khai đề án hoặc kế hoạch phát triển đô thị thông minh. Thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành đã làm được nhiều việc, như ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, 45 tiêu chuẩn liên quan đến phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam.
Một số tồn tại, yếu kém được chỉ ra là: thiếu thống nhất chung về đô thị thông minh và cách thức tổ chức thực hiện; thiếu các quy chuẩn, tiêu chuẩn để chuẩn hóa việc thực hiện, liên thông, cũng như quản lý chi phí, tổ chức vận hành; thiếu cơ chế đặc thù trong thực hiện mua sắm, đấu thầu phát triển đô thị thông minh; thiếu nguồn lực đầu tư, cơ chế huy động nguồn vốn xã hội hóa…
Đại biểu quốc tế chia sẻ thực tiễn xây dựng, quản lý và phát triển đô thị thông minh tại Hồng Kông, Singapore, nhất là thực tế và kinh nghiệm ứng phó đối với tắc nghẽn giao thông, nguồn lực hạn chế (đất, nước, áp lực dân số già…), áp lực môi trường… Những giải pháp được đưa ra là ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), chuyển đổi số, áp dụng công nghệ blockchain, thử nghiệm hệ thống giao thông tự hành … để giải quyết vấn đề đô thị (như tắc nghẽn giao thông, ngập nước,…) hướng tới quản trị/chính quyền thông minh, xã hội thông minh, cuộc sống thông minh, môi trường thông minh, nền kinh tế thông minh…
Tham luận tại Tọa đàm, đồng chí Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương nhấn mạnh sự cần thiết xây dựng, phát triển đô thị thông minh, mục tiêu hướng tới là nâng cao đời sống, hạnh phúc của nhân dân và sự hài lòng của người dân đối với dịch vụ công. Thượng tướng, PGS. TS. Nguyễn Văn Thành chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn mô hình Xây dựng Hải Phòng thành thành phố cảng xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu, nước biển dâng. Mô hình đã được Tổ chức Sáng kiến Cộng đồng Năng lượng Thông minh (ESCI) thuộc Diễn đàn hợp tác kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) trao tặng Giải thưởng Thực tiễn tốt nhất năm 2019 tại thành phố Antofagasta của Chile. Với kinh nghiệm, trải nghiệm quản lý thực tiễn tại địa phương và trung ương, đồng chí Nguyễn Văn Thành khuyến nghị một số nhóm giải pháp xây dựng và phát triển đô thị thông minh đảm bảo các chỉ số an ninh, an sinh, an toàn, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc./.
Anh Tuấn