Thứ Bảy, ngày 23 tháng 11 năm 2024

Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị xã hội trong xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam

Ngày phát hành: 06/07/2022 Lượt xem 1834

    

 

     Nhà nước ta là Nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, dưới sự lãnh đạo của Ðảng Cộng sản Việt Nam. Vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân trong sự nghiệp cách mạng, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa đã được thực tiễn khẳng định và tiếp tục được tăng cường và phát huy mạnh mẽ trong thời kỳ mới.

 

1. Cơ sở chính trị - pháp lý về xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội

     Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 16/8/1999, của Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII đã xác định: Hệ thống chính trị nước ta bao gồm Đảng, Nhà nước, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội. Tuy vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ và phương thức hoạt động có khác nhau, nhưng đều thực hiện và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, có một mục đích chung là phấn đấu xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, thống nhất, dân chủ, giàu mạnh, có vị trí xứng đáng trên trường quốc tế. MTTQVN được coi là một bộ phận cấu thành của hệ thống chính trị nước ta và có vai trò nòng cốt trong việc củng cố và tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, là nơi tập hợp đoàn kết các giai cấp, các tầng lớp, các giới, các tôn giáo,... ở cả trong và ngoài nước, góp phần tạo sự đồng thuận trong xã hội. MTTQVN là nơi trực tiếp để nhân dân phản ánh tâm tư, nguyện vọng của mình, là cầu nối giữa nhân dân với Đảng và Nhà nước. Đối với Nhà nước, MTTQ Việt Nam có vai trò quan trọng. Với tư cách là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân, MTTQ có vai trò to lớn trong việc tham gia xây dựng và củng cố chính quyền nhân dân, xây dựng, bảo vệ và giám sát hoạt động của bộ máy nhà nước. Điều 9, Hiến pháp Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 quy định: “Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội; giám sát, phản biện xã hội; tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, hoạt động đối ngoại nhân dân góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Các nội dung và phương thức chủ yếu tham gia xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội nhằm tập hợp, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội, thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương của Đảng, pháp luật, chính sách của Nhà nước.

 

2. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị -xã hội tham gia xây  dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

 

(1) Tập hợp, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội. Quán triệt đường lối, chủ trương của Đảng về đại đoàn kết toàn dân tộc, MTTQ Việt Nam phối hợp chặt chẽ với các cơ quan Nhà nước và phối hợp thống nhất hành động với các tổ chức thành viên, tăng cường tuyên truyền, vận động, tập hợp rộng rãi mọi tầng lớp nhân dân, lao động sáng tạo, thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, giữ vững quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội.

(2) Tham gia xây dựng bộ máy Nhà nước, chính sách, pháp luật.

- Vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên trong công tác bầu cử là rất quan trọng. Trong tổng số 98 điều của Luật Bầu cử hiện hành thì có tới 40 điều quy định về vai trò, nhiệm vụ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Các nội dung trọng tâm Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tham gia trong công tác bầu cử là: Xây dựng, ban hành các văn bản và hướng dẫn triển khai thực hiện công tác bầu cử; tham gia các tổ chức phụ trách bầu cử; tổ chức các hội nghị hiệp thương; tổ chức hội nghị cử tri nơi công tác và nơi cư trú; tổ chức hội nghị tiếp xúc giữa người ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân với cử tri để vận động bầu cử; tham gia công tác tuyên truyền phục vụ bầu cử; tổ chức hoạt động giám sát quá trình tổ chức cuộc bầu cử nhằm góp phần bảo đảm các cuộc bầu cử diễn ra thật sự dân chủ, công bằng, khách quan và đúng pháp luật.

      -  Trong việc tham gia công tác xây dựng pháp luật. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên các cấp đã phối hợp chặt chẽ trong công tác xây dựng pháp luật, nhất là những văn bản quy phạm pháp luật về tổ chức bộ máy nhà nước, về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên đã tham gia tích cực, chủ động và có hiệu quả thực hiện Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật của Nhà nước.

         (3) Tham dự các kỳ họp Quốc hội, phiên họp của Ủy ban thường vụ Quốc hội và Chính phủ, các kỳ họp của Hội đồng nhân dân, phiên họp Ủy ban nhân dân. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên có nhiều đổi mới việc tham dự các kỳ họp Quốc hội, phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ, các kỳ họp của Hội đồng nhân dân, phiên họp Ủy ban nhân dân để hoàn thiện chính sách, pháp luật đối với công tác mặt trận. Mỗi nhiệm kỳ, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã phối hợp với Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổng hợp hàng nghìn ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân trình bày tại các kỳ họp của Quốc hội.

(4) Tham gia tuyển chọn Thẩm phán, Kiểm sát viên và giới thiệu Hội thẩm nhân dân. Phối hợp với Tòa án nhân dân giới thiệu nhân sự bầu Hội thẩm nhân dân: Thực hiện các quy định của pháp luật về việc bầu Hội thẩm nhân dân, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam chỉ đạo, hướng dẫn các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương phối hợp với Toà án nhân dân cùng cấp lựa chọn người đủ điều kiện, tiêu chuẩn đưa ra giới thiệu để Hội đồng nhân dân cùng cấp bầu làm Hội thẩm nhân dân cấp tỉnh, đồng thời hướng dẫn Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp huyện phối hợp với Tòa án nhân dân cùng cấp lựa chọn, giới thiệu người đủ điều kiện để Hội đồng nhân dân cùng cấp bầu làm Hội thẩm nhân dân cấp huyện theo nhiệm kỳ 5 năm.

(5) Tiếp công dân, tham gia công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, đặc xá, cử bào chữa viên nhân dân. Thực hiện Luật tiếp công dân, Luật khiếu nại, Luật tố cáo, Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 26/5/2014 về tăng cường sự lãnh đạo tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo, Thông tri số 36/TTr-MTTW-BTT ngày 06/5/2019 của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam quy định, hướng dẫn việc tổ chức tiếp công dân và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp.

Phối hợp thực hiện công tác đặc xá: Thực hiện các quy định của pháp luật MTTQ Việt Nam triển khai các nội dung đặc xá theo quy định của Luật Đặc xá, Quyết định về đặc xá của Chủ tịch nước và các văn bản hướng dẫn của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo đúng kế hoạch. Đảm bảo các nội dung đặc xá đúng pháp luật, khách quan, công bằng, công khai, minh bạch và chặt chẽ; đúng đối tượng, tiêu chuẩn, điều kiện quy định; không để sai sót và tiêu cực xảy ra.

(6) Phối hợp tổ chức tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấpTheo quy định, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp có trách nhiệm phối hợp với Đoàn đại biểu Quốc hội, Thường trực HĐND, UBND và các cơ quan hữu quan, tổ chức tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND. Hàng năm Ủy ban MTTQ Việt Nam các tỉnh, thành phố phối hợp với Đoàn ĐBQH thống nhất xây dựng kế hoạch tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội, chủ trì tổ chức các hội nghị tiếp xúc giữa đại biểu với cử tri ở địa phương. Việc phối hợp tổ chức để đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND thực hiện tiếp xúc cử tri đã thành nhiệm vụ thường xuyên của Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp.

(7) Giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc đội với Nhà nước

Thế chế hóa Nghị quyết của Đảng, quy định của cơ quan Nhà nước về giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã trình Quốc hội ban hành Luật MTTQ Việt Nam số 75/2015/QH13 ngày 09/6/2015 gồm 8 chương, 41 điều trong đó 02 chương (chương V, quy định về hoạt động giám sát, chương VI, quy định hoạt động phản biện xã hội). Tiếp tục cụ thể hóa nhiệm vụ này, ngày 15/6/2017, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã ban hành Nghị quyết liên tịch số 403/2017 quy định chi tiết các hình thức giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam; Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam ban hành Thông tri số 23/TTr-MTTW-BTT ngày 20/7/2017 hướng dẫn quy trình giám sát và quy trình phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam.

 

3. Những hạn chế, yếu kém và những vấn đề đặt ra hiện nay

       3.1. Những hạn chế, yếu kém

   Công tác tham gia của MTTQ về xây dựng, hoàn thiện Nhà nước vẫn còn những hạn chế, yếu kém:

    - Nội dung và phương thức vận động, tập hợp xây dựng và củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc còn chậm được đổi mới, hiệu quả chưa sâu rộng và toàn diện, chưa đáp ứng kịp thời trước những yêu cầu mới của xã hội.

    - Các cuộc vận động và phong trào thi đua yêu nước có nơi còn hình thức; kết quả vận động Nhân dân tham gia phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng đời sống văn hóa, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh chưa đồng bộ, giảm nghèo chưa bền vững.

     - Công tác giám sát, phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng, chính quyền ở một số địa phương, cơ sở còn hình thức, chất lượng không cao.

      - Vai trò Mặt trận đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân chưa được phát huy đầy đủ.

      - Hoạt động của Ủy ban Mặt trận các cấp ở một số nơi chậm đổi mới; tham gia xây dựng, bổ sung, hoàn thiện pháp luật của Nhà nước còn nhiều hạn chế, chất lượng, hiệu quả chưa cao

                 Nguyên nhân chủ yếu của những hạn chế, yếu kém là:

     Về khách quan: Trước những yêu cầu nhiệm vụ mới, vai trò, trách nhiệm của Mặt trận ngày càng cao, có những việc trong quá trình thực hiện vừa triển khai vừa rút kinh nghiệm. Mặt khác, điều kiện hoạt động của Mặt trận còn hạn chế, chưa thu hút và hấp dẫn người có năng lực và trình độ tham gia công tác Mặt trận và đoàn thể, nhất là ở cơ sở. Có nơi tổ chức Đảng, chính quyền chưa nhận thức đầy đủ vị trí, vai trò của Mặt trận, chưa bố trí cán bộ phù hợp, chưa quan tâm lãnh đạo và tạo điều kiện thỏa đáng cho công tác Mặt trận. Việc sắp xếp tổ chức bộ máy cơ quan Ủy ban Mặt trận ở cấp tỉnh, cấp huyện chưa có sự thống nhất, còn bị động, lúng túng, ảnh hưởng đến hiệu quả công tác của Mặt trận.

      Về chủ quan: Có lúc, có nơi Ủy ban Mặt trận thiếu chủ động trong tham mưu cho cấp ủy, phối hợp với chính quyền để đề ra các giải pháp công tác, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về tổ chức bộ máy, cán bộ và điều kiện hoạt động. Năng lực tổ chức thực hiện của một bộ phận cán bộ Mặt trận còn hạn chế, chậm cập nhật thông tin, thiếu kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác, chưa đáp ứng yêu cầu mới đặt ra cho công tác Mặt trận. Ủy ban Mặt trận một số nơi chưa chú trọng tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cơ sở; chưa phát huy tốt vai trò của lực lượng tư vấn, cộng tác viên. Một bộ phận cán bộ chưa thực sự tâm huyết, thiếu gắn bó với công tác mặt trận.

         3.2. Những vấn đề đặt ra hiện nay

    Đại hội XIII của Đảng đã chỉ rõ: “Khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”, “Nhân dân là trung tâm, là chủ thể của công cuộc đổi mới xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; mọi chủ trương, chính sách phải thực sự xuất phát từ cuộc sống, từ nguyện vọng, quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân, lấy hạnh phúc, ấm no của nhân dân làm mục tiêu phấn đấu”.

     Để phát huy những kết quả tích cực và khắc phục những hạn chế, bất cập thời gian qua và tham gia có hiệu quả vào việc xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam thời gian tới, MTTQ cần quan tâm giải quyết tốt các vấn đề đặt ra sau đây:

      Một là, tiếp tục hoàn thiện nguyên tắc hiệp thương của Mặt trận trong điều kiện Nhà nước pháp quyền XHCN. Tổ chức thực hiện tốt nguyên tắc hiệp thương, phối hợp thống nhất hành động, vai trò chủ trì của Mặt trận Tổ quốc trong tổ chức các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước, giám sát và phản biện xã hội. Làm rõ hơn vai trò thành viên lãnh đạo của Đảng trong Mặt trận Tổ quốc; Nhà nước bảo đảm hoạt động của hệ thống chính trị và trách nhiệm giải trình; mối quan hệ giữa nhà nước và nhân dân, quan hệ giữa nhà nước và các tổ chức đại diện của nhân dân; một số nội dung cần tổ chức hội nghị hiệp thương trước khi Trung ương Đảng, kỳ họp Quốc hội quyết định những vấn đề trọng đại của đất nước, cần trưng cầu ý dân trước khi thực hiện.  

     Hai là, tăng cường tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện chính sách, pháp luật của Nhà nước. Các cấp mặt trận, đoàn thể cần xác định đây là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên để góp phần nâng cao ý thức pháp luật, niềm tin của của mỗi người dân vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý, điều hành của Nhà nước trong phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và chủ động hội nhập quốc tế. Các vấn cần chú trọng giải quyết là: Từng cấp Mặt trận, đoàn thể phải nắm chắc mục đích, yêu cầu, nội dung, nhiệm vụ, giải pháp về tuyên truyền, vận động nhân dân, quán triệt việc thực hiện đến từng cán bộ Mặt trận, đoàn thể; xây dựng kế hoạch tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện chính sách, pháp luật hằng năm trong hệ thống Mặt trận và tổ chức thành viên của Mặt trận; thiết lập được các kênh thông tin để sâu sát nắm chắc tình hình tâm tư, nguyện vọng của nhân dân đến cấp ủy, chính quyền; tập huấn, bồi dưỡng và rèn luyện kỹ năng tuyên truyền, vận động quần chúng cho cán bộ Mặt trận; xây dựng báo cáo viên, nhóm nòng cốt tuyên truyền, vận động thực hiện chính sách, pháp luật của Nhà nước.

     Ba là, Phát huy vai trò của Mặt trận, tổ chức thành viên và nhân dân trong tham gia xây dựng hoàn thiện chính sách, pháp luật, hướng vào việc hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, thực hiện quyền làm chủ của nhân dân. Chú trọng đề xuất hoàn thiện hệ thống pháp luật về giám sát và phản biện xã hội; việc thực hiện chính sách pháp luật về bình đẳng giới; về thanh niên, phụ nữ và trẻ em; người cao tuổi; người lao động và các tầng lớp nhân dân; tập hợp, đoàn kết toàn dân và phát huy dân chủ trong tình hình mới, bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân, khơi dậy tiềm năng, tinh thần yêu nước, khát vọng của toàn dân tộc.

     Bốn là, phát huy vai trò tham gia công tác bầu cử. Nghiên cứu sửa đổi, bổ sung một số quy định khắc phục một số nội dung còn hình thức trong Luật Bầu cử. Cụ thể là: Tỷ lệ đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân hoạt động chuyên trách, tỷ lệ đại biểu là người ngoài Đảng, đại biểu theo cơ cấu giai tầng xã hội, dân tộc, tôn giáo, giới tính, vùng, miền...; tăng thêm thời gian chuẩn bị tổ chức hội nghị hiệp thương ; Quy định cụ thể cơ quan nào giới thiệu người được dự kiến bầu làm đại biểu Quốc hội chuyên trách, đại biểu khối Quốc hội, khối Chính phủ, khối Mặt trận Tổ quốc Việt Nam…, và tương tự đối với bầu đại biểu Hội đồng nhân dân; những đơn vị hành chính tổ chức theo mô hình chính quyền đô thị thì chỉ thành lập Ban Chỉ đạo bầu cử để thuận tiện và bảo đảm sự lãnh đạo, phối hợp thống nhất và thông suốt giữa các cơ quan của Đảng, Nhà nước và Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong công tác bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân.

    Năm là, nâng cao chất lượng giám sát và phản biện xã hội. Trong thời gian tới cần phải “Thiết lập đồng bộ, gắn kết cơ chế giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân”; và “Phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân trong công tác kiểm tra, giám sát của Đảng”. Để phát huy vai trò của cơ quan Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị-xã hội và nhân dân trong công tác giám sát và phản biện xã hội các cấp mặt trận có kế hoạch giám sát, phản biện xã hội hằng năm theo Nghị quyết Liên tịch số 403, Tập trung vào nội dung, lĩnh vực mà cử tri, nhân dân quan tâm; phát huy các hình thức giám sát, phản biện xã hội, cả thường xuyên và đột xuất, bám sát mục đích, nguyên tắc của giám sát và phản biện xã hội; phát huy các lực lượng thành viên của MTTQ, các chuyên gia, nhà khoa học, hội đồng tư vấn, người uy tín, tiêu biểu tham gia giám sát; MTTQ và các tổ chức chính trị- xã hội cần có tiếng nói trước những vấn đề lớn, vụ việc mà người dân, xã hội quan tâm.

Sáu là, thực hiện dân chủ ở cơ sở, xây dựng cấp chính quyền xã, phường, thị trấn trong sạch, vững mạnh. Phối hợp với chính quyền cấp xã vận động và tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân thực hiện dân chủ thông qua các thiết chế, tổ chức đại diện và thực hiện dân chủ trực tiếp ở cơ sở; đồng thời tạo môi trường để nhân dân phát huy quyền làm chủ, bày tỏ ý kiến, kiến nghị với cấp ủy, chính quyền các cấp; thực hiện tự quản, các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước, phát triển kinh tế, xây dựng đời sống văn hóa, giữ gìn an ninh, trật tự, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh từ cơ sở, Mặt trận Tổ quốc lấy địa bàn khu dân cư là nơi tập hợp đoàn kết nhân dân. Cấp cơ sở là nơi mọi người được thực hiện quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân theo Hiến pháp và pháp luật. Mặt trận Tổ quốc phải thực hiện tốt nhiệm vụ này để xứng đáng là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân. Sớm nghiên cứu, ban hành Luật thực hiện dân chủ cơ sở.

Bảy là, phối hợp tổ chức tốt hơn các cuộc tiếp xúc cử tri; tổng hợp đầy đủ ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân gửi đến các kỳ họp của Quốc hội, phiên họp của Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ, kỳ họp Hội đồng nhân dân, phiên họp Ủy ban nhân dân. Quán triệt quan điểm chỉ đạo của Đảng “ Các cơ quan nhà nước từ Trung ương đến địa phương cần căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng hơn nữa với Mặt trận và các đoàn thể nhân dân. Thông qua các cơ chế khác nhau như nghị quyết liên tịch, quy chế phối hợp, chương trình phối hợp... vừa để tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước kết hợp với phương thức vận động, tập hợp nhân dân, tạo thành sức mạnh chung để giải quyết có hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ kinh tế - xã hội...”. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên cần chú trọng hơn nữa hiệu quả phối hợp công tác với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và chính quyền địa phương các cấp bằng các quy chế, chương trình, kế hoạch cụ thể để thực sự tạo nên sức mạnh của cả hệ thống chính trị thực hiện nhiệm vụ phát triển đất nước và bảo vệ vũng chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

         Tám là, phối hợp với các cơ quan nhà nước thực hiện các nhiệm vụ về nội chính, tư pháp. Vấn đề đặt ra là hoàn thiện các chế định, thiết chế, về công khai, minh bạch, sự tham gia của người dân, tổ chức đại diện cho nhân dân trong kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong lĩnh vực tư pháp. Mặt trận, đoàn thể chú trọng phối hợp thực hiện tốt tiếp công dân và tham gia giải quyết khiếu nại, tố cáo; tiếp xúc, đối thoại với nhân dân, tham gia hoạt động hòa giải ở cơ sở, việc đặc xá, tha tù trước thời hạn, chấp hành hình phạt, biện pháp hành chính, tái hòa nhập cộng đồng, cử bào chữa viên nhân dân; tham gia tuyển chọn Thẩm phán, Kiểm sát viên và giới thiệu Hội thẩm nhân dân. Tăng cường trách nhiệm giải trình, thực hiện nghiêm quy định của Đảng, Nhà nước về tiếp công dân, đối thoại với công dân; tiếp nhận và kịp thời chuyển cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết các vấn đề nhân dân phản ánh, kiến nghị, nhất là những vấn đề liên quan đến công tác lãnh đạo, quản lý, điều hành và đạo đức công vụ, lối sống của cán bộ, công chức. MTTQ Việt Nam  phối hợp với Công an, Viện Kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân cùng cấp nâng cao chất lượng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc., phòng chống tội phạm, giáo dục, giúp đỡ người lầm lỗi hòa nhập cộng đồng.

          Chín là, MTTQ các cấp cần phát huy vai trò của mình trong tập hợp sức mạnh của nhân dân; huy động nhân dân tham gia đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; hình thành cơ chế để nhân dân hưởng ứng, tham gia phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Yêu cầu các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền áp dụng các biện pháp phòng ngừa tham nhũng, lãng phí, xác minh vụ việc tham nhũng, lãng phí; xử lý nghiêm người có hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền bảo vệ, khen thưởng đối với người có công phát hiện, tố cáo hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

     Để phát huy tốt vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị- xã hội tham gia xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền trong thời kỳ mới, vần đề đặt ra là phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, tạo chuyển biến trong nhận thức về nhà nước pháp quyền, chuyển đổi trong tư duy từ pháp trị sang pháp quyền, nhà nước chịu sự điều chỉnh của pháp luật, quyền lực được kiểm soát, hạn chế sự lạm quyền, bảo đảm các quyền cơ bản của con người, quyền công dân; bảo đảm thực hiện, phát huy quyền làm chủ và vai trò chủ thể của nhân dân trong xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam vì sự phát triển phồn thịnh của đất nước, vì hạnh phúc của nhân dân./.

 

TS. Nguyễn Văn Hùng

Hội đồng Lý luận TW

 

              ------------------------------------------------

  Tài liệu tham khảo:

(1). Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2016.

(2). Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2021.

(3). Hiến pháp năm 2013.

(4). Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam năm 2015.

(5). Nghị quyết liên tịch số 403/2017/NQLT-UBTVQH14-CP- ĐCTUBTWMTTQVN Quy định chi tiết về giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

 

 

Tin Liên quan

Góp ý về nội dung bài viết