Việt Nam một lần nữa lại được xướng tên ở hạng mục “Điểm đến Di sản hàng đầu thế giới” của Giải thưởng Du lịch Thế giới (World Travel Awards - WTA) năm 2025. Đây là lần thứ 6 Việt Nam nhận danh hiệu này (sau các năm 2019, 2020, 2022, 2023, 2024), khẳng định vị thế ngày càng vững chắc trên bản đồ du lịch toàn cầu. Không chỉ là niềm tự hào, danh hiệu còn là sự ghi nhận cho những nỗ lực bền bỉ của Việt Nam trong gìn giữ và phát huy hệ thống di sản phong phú - nguồn lực đặc biệt quan trọng góp phần nâng tầm thương hiệu du lịch quốc gia.
Hệ thống di sản phong phú - lợi thế cạnh tranh độc đáo của du lịch Việt Nam
Việt Nam sở hữu một hệ thống di sản phong phú bậc nhất khu vực, là sự hội tụ của thiên nhiên kỳ vĩ, lịch sử lâu đời và bản sắc văn hóa đặc sắc. Trên dải đất hình chữ S, các giá trị thiên nhiên và văn hóa đan xen, tạo thành mạng lưới di sản đa dạng cả về loại hình lẫn không gian phân bố. Cả nước hiện có hơn 10.000 di tích đã được xếp hạng, trong đó có trên 3.600 di tích quốc gia và khoảng 130 di tích quốc gia đặc biệt, trải rộng khắp các vùng miền. Song song với đó, hệ thống di sản văn hóa phi vật thể cũng được kiểm kê và xác lập bài bản; đến nay Việt Nam đã thống kê hơn 7.000 di sản phi vật thể, với trên 500 di sản được đưa vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia.
Trên phạm vi quốc tế, Việt Nam hiện có 9 di sản thiên nhiên và văn hóa thế giới, 16 di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và 11 di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức Thế giới do UNESCO ghi danh. Đây không chỉ là kho tàng vô giá của dân tộc mà còn là nguồn lực tạo nên sức hấp dẫn độc đáo, giúp du lịch Việt Nam có vị thế khác biệt trên bản đồ thế giới.
Trong đó, Hệ thống di sản thiên nhiên đã mang đến cho Việt Nam những “tấm danh thiếp” ấn tượng trong mắt du khách quốc tế. Từ vẻ đẹp kỳ quan của Vịnh Hạ Long, cảnh quan karst độc đáo của Tràng An đến thế giới hang động hùng vĩ ở Phong Nha-Kẻ Bàng, mỗi điểm đến đều chứa đựng dấu ấn riêng của tạo hóa. Cảnh quan nguyên sơ, giá trị địa chất-địa mạo hiếm có cùng đa dạng sinh học phong phú đã giúp các khu vực này trở thành những điểm đến hàng đầu châu Á, nơi du khách có thể tìm thấy sự hòa hợp giữa thiên nhiên và những trải nghiệm khám phá đầy cảm hứng.
Cùng với đó, các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể góp phần tạo nên chiều sâu đặc trưng của bản sắc Việt Nam. Những đô thị cổ, quần thể di tích như Hội An, Cố đô Huế hay Thánh địa Mỹ Sơn là minh chứng sinh động cho lịch sử phát triển rực rỡ của dân tộc và sự giao thoa văn hóa qua nhiều thời kỳ. Bên cạnh đó, các loại hình nghệ thuật truyền thống như Nhã nhạc cung đình Huế, Ca trù, Dân ca quan họ, Nghệ thuật Bài Chòi hay Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt không chỉ làm phong phú đời sống tinh thần mà còn giúp du khách cảm nhận được chất “hồn Việt” thấm sâu trong từng làn điệu, phong tục và nếp sinh hoạt cộng đồng.
Cũng không thể không kể đến lớp di sản tư liệu được UNESCO ghi danh, từ mộc bản và châu bản triều Nguyễn đến bia đá Văn Miếu-Quốc Tử Giám… những di sản này đã góp phần mở rộng chiều sâu nhận thức về lịch sử và văn hóa Việt Nam, khẳng định truyền thống học thuật và sự phát triển văn minh của quốc gia qua nhiều thế kỷ. Chúng không chỉ có giá trị nghiên cứu mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng hình ảnh một Việt Nam trí tuệ và giàu truyền thống.
Sự kết hợp giữa ba lớp di sản thiên nhiên, văn hóa và tư liệu đã tạo nên một hệ sinh thái tài nguyên du lịch đặc biệt hấp dẫn. Trong bối cảnh thế giới chuyển hướng mạnh sang du lịch trải nghiệm và bền vững, di sản trở thành lợi thế cạnh tranh chiến lược của Việt Nam. Đây chính là nền tảng quan trọng để đất nước liên tục được xướng tên tại các giải thưởng uy tín toàn cầu và để du lịch Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển mới.
Danh hiệu quốc tế và cơ hội nâng tầm thương hiệu du lịch Việt Nam
Từ nền tảng di sản phong phú, Việt Nam nhiều năm liền được cộng đồng quốc tế ghi nhận bằng các danh hiệu cao quý, nổi bật nhất là “Điểm đến Di sản hàng đầu thế giới” tại Giải thưởng Du lịch Thế giới (WTA). Việc tiếp tục được xướng tên năm 2025 (lần thứ sáu) không chỉ tôn vinh giá trị vượt trội của hệ thống di sản Việt Nam, mà còn khẳng định những nỗ lực bền bỉ của ngành du lịch trong bảo tồn, gìn giữ và nâng cao chất lượng điểm đến.
Không chỉ dừng ở danh hiệu cốt lõi này, du lịch Việt Nam trong những năm gần đây còn liên tiếp được vinh danh ở nhiều hạng mục uy tín khác của WTA và các tổ chức quốc tế. Việt Nam nhiều lần được công nhận là “Điểm đến hàng đầu châu Á”, “Điểm đến di sản hàng đầu châu Á” và “Điểm đến thiên nhiên hàng đầu châu Á”, cho thấy sức hấp dẫn toàn diện của tài nguyên du lịch quốc gia. Riêng năm 2025, các điểm đến như Cao nguyên đá Đồng Văn, Mộc Châu, Tam Đảo và Phú Quốc tiếp tục được gọi tên ở các hạng mục hàng đầu thế giới, trong khi nhiều doanh nghiệp lữ hành, hàng không và lưu trú của Việt Nam cũng được vinh danh về chất lượng dịch vụ. Chuỗi thành tựu này mở rộng hình ảnh điểm đến Việt Nam và nâng cao sức cạnh tranh của ngành du lịch Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Những danh hiệu liên tiếp mang lại hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ, khẳng định Việt Nam là một trong những quốc gia sở hữu hệ thống di sản đặc sắc và hấp dẫn nhất thế giới. Việc nhiều địa phương được xướng tên càng củng cố hình ảnh một Việt Nam giàu bản sắc, đa dạng trải nghiệm và có khả năng đáp ứng nhiều phân khúc khách du lịch. Các giải thưởng quốc tế cũng tạo động lực để địa phương đầu tư mạnh hơn cho hạ tầng, dịch vụ và công tác quản lý, từ đó cải thiện chất lượng điểm đến, gìn giữ môi trường và lan tỏa giá trị văn hóa bản địa.
Trên bình diện rộng hơn, việc xuất hiện thường xuyên trên các bảng xếp hạng và giải thưởng uy tín đã góp phần củng cố thương hiệu “Việt Nam - Vẻ đẹp bất tận”, tạo “tem bảo chứng” giúp du khách quốc tế yên tâm lựa chọn. Đây cũng là cơ hội để Việt Nam mở rộng hợp tác, thu hút đầu tư và tăng cường liên kết thị trường.
Tuy vậy, danh hiệu không phải đích đến cuối cùng; điều quan trọng là chuyển hóa vinh dự thành nguồn lực phát triển. Khi danh hiệu đã giúp “mở cửa thế giới”, du lịch Việt Nam cần tiếp tục xây dựng những sản phẩm khác biệt, hiện đại và bền vững để tận dụng tối đa lợi thế từ sự ghi nhận quốc tế.
Phát triển du lịch gắn với đổi mới sáng tạo - hướng đi tất yếu để gia tăng giá trị
Để biến cơ hội từ các danh hiệu thành lợi thế cạnh tranh dài hạn, du lịch Việt Nam hướng tới đổi mới sáng tạo như một động lực cốt lõi. Thay vì khai thác giá trị di sản theo cách truyền thống, ngành du lịch đang mở rộng cách tiếp cận mới, ứng dụng công nghệ, phát triển sản phẩm đặc thù và cá nhân hóa trải nghiệm.
Những năm gần đây, nhiều địa phương đã chuyển mình theo hướng này. Hà Nội phát triển không gian văn hóa về đêm, ứng dụng thực tế ảo trong thuyết minh di sản; Hội An và Huế liên tục làm mới sản phẩm bằng trình diễn nghệ thuật, ánh sáng, lễ hội; các vùng núi phía Bắc như Sa Pa, Mộc Châu, Đồng Văn đẩy mạnh du lịch cộng đồng kết hợp trải nghiệm văn hóa bản địa. Đây là minh chứng rõ nét cho cách di sản được “thổi hồn” mới, trở thành sản phẩm hấp dẫn chứ không chỉ là trải nghiệm tham quan tĩnh.
Du lịch đêm, du lịch thể thao, festival âm nhạc, du lịch sáng tạo, du lịch xanh - những mô hình mới đang mở rộng thị trường và kéo dài thời gian lưu trú. Trong đó, xu hướng cá nhân hóa trải nghiệm và “sống như người bản địa” đang đặc biệt thu hút du khách trẻ quốc tế. Các bản làng vùng cao, làng chài ven biển hay các cộng đồng dân tộc thiểu số đã chứng minh rằng sáng tạo trong tổ chức dịch vụ có thể biến những giá trị bình dị thành sản phẩm du lịch độc đáo, giàu bản sắc.
Tuy nhiên, đổi mới sáng tạo chỉ thực sự bền vững khi đi cùng sự chuyên nghiệp. Ngành du lịch cần tiếp tục đầu tư mạnh hơn cho hạ tầng, nguồn nhân lực, công nghệ, quy hoạch không gian du lịch, nâng cấp giao thông và xây dựng hệ sinh thái dịch vụ đạt chuẩn quốc tế. Việc liên kết giữa Nhà nước - doanh nghiệp - cộng đồng cũng cần được thúc đẩy để tạo ra những chuỗi giá trị liền mạch.
Trong bối cảnh cạnh tranh khu vực ngày càng mạnh, sáng tạo chính là chìa khóa để Việt Nam không chỉ giữ vững danh hiệu, mà còn vươn lên trở thành trung tâm du lịch di sản hàng đầu châu Á - nơi du khách tìm đến để trải nghiệm văn hóa sống, khám phá thiên nhiên và cảm nhận một Việt Nam vừa truyền thống, vừa hiện đại, đầy sức sống./.
Theo TTXVN